Co wolno straży miejskiej?

Czasy, kiedy strażnicy jedynie wkładali za wycieraczkę mandaty za złe parkowanie dawno minęły, co nieznaczny, że te służby zawsze mogą zastąpić policję.

W myśl ustawy Prawo o ruchu drogowym, straż miejska jest uprawniona do kontroli ruchu drogowego w miastach i gminach, jednak ma w tym zakresie znacznie ograniczony zakres w porównaniu do funkcjonariuszy policji.

Strażnicy zostali m.in. uprawnieni do kontroli kierowców, którzy nie stosują się do zakazu ruchu w obu kierunkach, rejestrowania wykroczeń za pomocą fotoradarów oraz specjalnych urządzeń robiących zdjęcia tym, którym np. zdarzy się przejechać na czerwonym świetle. Wszystkie tego typu akcje, wymagające użycia specjalistycznego sprzętu, muszą być wcześniej uzgodnione z policją, jednak to straż miejska sama wzywa kierowcę, który złamał przepisy i nakłada mandat lub kieruje sprawę do sądu.

Warto jednak wiedzieć, że nie każdy strażnik może zajmować się ruchem drogowym. Mogą to robić jedynie ci, którzy uzyskali specjalne upoważnienie do wykonywania takich działań, wydawane przez powiatowego lub miejskiego komendanta Policji.

W gestii uprawnionych strażników miejskich leży również karanie tych, którzy nie stosują się do znaków zakazu zatrzymania i postoju. Najczęściej oglądanym przez kierowców obrazkiem na polskich drogach z udziałem strażników jest zakładanie specjalnych blokad na koła samochodów tych, którzy nie zastosowali się do takich zakazów. W takich przypadkach kierowca jest ukarany mandatem. Kierowca zawsze ma prawo odmówić przyjęcia mandatu i skierować sprawę do sądu grodzkiego.

Przypomnijmy, że samochód może zostać także odholowany na koszt właściciela, w przypadku, gdy stoi w zabronionym miejscu, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub go utrudnia.

Funkcjonariusze straży miejskiej mogą również wylegitymować kierowcę, sprawdzić jego dokumenty oraz wydawać mu polecenia, co do korzystania z drogi (np. nakazać zjechanie z miejsca, w którym utrudnia ruch innym pojazdom).

Podczas kontroli strażnik, podobnie jak policjant, musi podać swoje imię, nazwisko oraz przyczynę przeprowadzanej kontroli. Nie ma on obowiązku wylegitymowania się, jednak na żądanie osoby kontrolowanej musi okazać legitymację służbową oraz wspomniane upoważnienie do kontroli ruchu.

Jeżeli strażnik dojedzie do wniosku, że osoba, która kieruje pojazdem lub zamierza nim kierować znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków ma obowiązek wezwać patrol policji, a do czasu jego przybycia, uniemożliwić oddalenie się sprawcy z miejsca zdarzenia. Nie ma jednak prawa samodzielnie dokonać badania alkomatem, gdyż takie uprawnienia posiada tylko policja.

Od grudnia ubiegłego roku straż miejska otrzymała również możliwość korzystania z samochodów uprzywilejowanych, a więc takich, którym kierowcy mają obowiązek ułatwienia przejazdu. Jednak nie wszystkie samochody oznakowane napisem "straż miejska" ma status uprzywilejowanych. Maja go jedynie samochody wysyłające sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie i jednocześnie świetlny, błyskowy w kolorze niebieskim.

Zdaniem eksperta

Adam Jasiński - Biuro Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji.

- W wielu przypadkach straż miejska skutecznie uzupełnia i pomaga w pracy policji. To, czy posiadane przez nią uprawnienia są słusznie i zasadne, należałoby rozważać w odniesieniu do poszczególnych przepisów. Warto jednak jeszcze pomyśleć nad rozszerzeniem tych uprawnień, gdyż obecnie nonsensem jest fakt, że strażnik nie ma prawa np. zatrzymać samochodu, który pędzi chodnikiem, stwarzając tym samym realne zagrożenie dla innych osób.