Jazda defensywna - źródło bezpieczeństwa i kultury jazdy

Agresja jest konsekwencją obecnego stylu życia, w którym dogonić i przegonić jest celem samym w sobie. Zdarza się, że czasami nie bardzo nawet wiemy, kogo i co chcemy przegonić. Jesteśmy jednak w stanie poświęcić wszystko i wszystkich, byle osiągnąć cel. Negatywne zachowania podnoszą emocje, które muszą znaleźć ujście.

Obserwujemy to również na drogach. Aby temu zaradzić i zahamować skrajne emocje powstało pojęcie jazdy defensywnej. Na czym polega popularny w wysoko rozwiniętych krajach "defensive driving"? To świadome postępowanie kierowcy, mające na celu zmniejszanie ryzyka na drodze i unikanie niebezpiecznych sytuacji, powodowanych przez złe warunki czy błędy innych użytkowników dróg.

Podstawowym i najważniejszym warunkiem jazdy bezpiecznej jest szeroko rozumienia świadomość. Kierowca musi znać granicę swoich umiejętności oraz możliwości samochodu. Połączenie tej wiedzy z ciągłą obserwacją drogi i otoczenia pozwala z wyprzedzeniem reagować na sytuację na jezdni, na której nic nie dzieje się dwa razy. Trzeba pamiętać, że ta sama trasa - pokonywana często codziennie - nigdy nie będzie identyczna pod względem sytuacji drogowych. Mimo stresu, tłoku i pośpiechu należy zachować spokój i rozwagę. Da to gwarancję chłodnych i najlepszych w danej sytuacji decyzji. Emocje nigdy nie są dobrymi doradcami.

Instruktorzy Szkoły Bezpiecznej Jazdy EnjoyDriving proponują kierowcom biorącym udział w kursach defensywnej jazdy założenie, że wszyscy uczestnicy ruchu drogowego wokół stanowią zagrożenie. Defensywny kierowca powinien myśleć i przewidywać nie tylko za siebie, ale również za innych. Manewry powinien wykonywać spokojnie, wyraźnie i czytelnie. Używanie kierunkowskazów służy sygnalizacji swoich zamiarów, a nie pokazania właśnie wykonywanego manewru. Należy ich używać nawet w sytuacjach, kiedy nie jest to bezwzględnie wymagane – intencje kierującego będą wtedy bardziej zrozumiałe dla innych.

Jak teorię przełożyć na praktykę? Gdy dojeżdżasz do skrzyżowania powoli, kierowcy darzą Cię zaufaniem i są pewni Twojego zachowania, a zdecydowanie ruszając i szybko osiągając optymalną prędkość na drodze, nie spowalniasz ruchu. Obserwacja zachowań innych pozwoli przewidzieć ich decyzje. Jeżeli w najbliższym otoczeniu na drodze ktoś zachowuje się nieprzewidywalnie, najlepiej jest zwiększyć dystans poprzez zwolnienie, zmianę pasa ruchu lub wybranie drogi alternatywnej. Można również zrobić krótką przerwę w podróży – to nie jest porażka, przecież nie uczestniczymy w wyścigu.

Zasada ograniczonego zaufania powinna obowiązywać podczas całej podróży – zgodnie z nią należy utrzymywać większy odstęp od samochodów przed nami, szczególnie przy gorszej pogodzie lub nocą. Wskazane jest też unikanie dłuższej jazdy obok innych samochodów w ich martwym polu widzenia. Żeby być bezpiecznym, dajmy się zauważyć. Inną zasadą jazdy defensywnej jest ograniczenie liczby manewrów na drodze. Każdy manewr może stać się zaczątkiem potencjalnie niebezpiecznej sytuacji. Warto więc dążyć do ograniczenia ich liczby do niezbędnego minimum. Do poprawy czytelności naszego ruchu i naszych intencji na drodze przyczyni się płynność jazdy i utrzymywanie możliwie stałej prędkości. Nie ma sensu nadmierne przyśpieszanie gdy wiadomo, że trzeba będzie za chwilę hamować na następnych światłach. Dla bezpieczeństwa swojego i innych nie należy zatrzymywać (unieruchamiać) pojazdu na jezdni. Do parkowania przeznaczone są parkingi, a na jezdni pojazd powinien być cały czas w ruchu. A w sytuacji awaryjnej należy jak najszybciej uwolnić drogę dla ruchu.

Samochód powinien być przyjacielem kierowcy. Aby tak było warto o niego zadbać. Auto, co oczywiste, powinno być w dobrym stanie technicznym. Przed jazdą należy mieć czyste szyby dla dobrej widoczności oraz czyste wnętrze. Czyste auto to lepsze samopoczucie, a to z kolei spokojniejsza głowa i jaśniejsze myśli. Trasa jaką mamy do przebycia powinna być w miarę możliwości zaplanowana, bo to zmniejsza ewentualny stres przed pomyleniem drogi w nieznanym miejscu. Bezpieczeństwo jazdy zależy bezpośrednio od kierowcy, jego decyzji i jego reakcji. Dlatego jego kondycja fizyczna i psychiczna jest najważniejsza. Powinien być wypoczęty przed długą drogą, a jego fotel powinien być prawidłowo ustawiony. Truizmem jest uwaga, że wszyscy podróżujący powinni mieć zapięte pasy bezpieczeństwa.

Chłodna głowa i uważna obserwacja pomagają bardzo w przewidywaniu zachowań i decyzji innych uczestników ruchu, a to pozwala na reakcje z bezpiecznym wyprzedzeniem. Spokój kierowcy to spokojne decyzje, właściwe reakcje i czytelne, sygnalizowane manewry, a takie są bardziej zrozumiałe dla innych kierowców. Jazda defensywna to wprowadzanie do ruchu drogowego spokoju i równowagi dla dobra nas samych i dla naszego bezpieczeństwa.