Olej silnikowy

W silniku spalinowym występuje ścisły związek między jego konstrukcją, jakością oleju i jakością paliwa. Dlatego istotne jest, by stosować właściwy olej dla danej jednostki napędowej i regularnie go wymieniać. Spełnia on bowiem szereg bardzo ważnych funkcji.

Olej redukuje tarcie w silniku, dzięki czemu zużycie pierścieni, tłoków, cylindrów i łożysk mechanizmu korbowego ulega zmniejszeniu. Po drugie, uszczelnia przestrzenie między tłokiem, pierścieniami a tuleją cylindrową, aby umożliwić wytwarzanie stosunkowo wysokiego ciśnienia w cylindrze. Po trzecie, olej jest jedynym medium chłodzącym tłoki, łożyska wału korbowego i łożyska wału rozrządu. Olej silnikowy musi mieć odpowiednią gęstość i lepkość w różnych temperaturach, aby w czasie rozruchu zimnego silnika, dotarł jak najszybciej do wszystkich punktów smarowania. W pracy silnika spalinowego występuje ścisły związek między jego konstrukcją, jakością oleju i jakością paliwa. Ponieważ obciążenia i jednostkowe moce silników stale wzrastają, ciągle udoskonalane są oleje smarowe.

**CZYTAJ TAKŻE

**

Jak porównać oleje?

Porównanie kilkudziesięciu produktów dostępnych na rynku jest możliwe, jeśli posługujemy się odpowiednimi klasyfikacjami. Powszechnie znana jest klasyfikacja lepkościowa wg SAE. Wyróżnia ona pięć klas olejów letnich i sześć klas olejów zimowych. Obecnie produkuje się oleje wielosezonowe, które mają własności lepkościowe olejów zimowych i własności wysokotemperaturowe olejów letnich. Ich symbol składa się z dwóch liczb przedzielonych literą “W", np. 5 W-40. Z klasyfikacji i oznaczeń wypływa praktyczny wniosek: im niższa cyfra przed literą “W", tym olej może być stosowany w niższych temperaturach otoczenia. Im wyższa jest druga liczba, tym wyższa może być temperatura otoczenia, przy której nie traci on swych właściwości. W naszych warunkach klimatycznych odpowiednie są oleje od klasy 10W-40.

Mniej popularne w użyciu, a bardzo przydatne, są klasyfikacje jakościowe olejów. Ponieważ konstrukcje i warunki eksploatacji silników amerykańskich różnią się od europejskich opracowano dwie klasyfikacje API oraz ACEA. W klasyfikacji amerykańskiej jakość olejów do silników z zapłonem iskrowym oznaczana jest przy pomocy dwóch liter. Pierwszą jest litera S, drugą kolejna litera alfabetu od A do L. Olej o symbolu SL ma dziś najwyższą jakość.

Jakość olejów do silników wysokoprężnych określana jest także przy pomocy dwóch liter, z których pierwszą jest C po niej występują kolejne, np. CC, CD, CE i CF.

Klasa jakości oleju określa jego przydatność do smarowania silnika określonej konstrukcji w konkretnych warunkach eksploatacji.

Niektórzy producenci silników opracowali własne programy badawcze, według których testują oleje, dopuszczając je do stosowania w produkowanych przez siebie jednostkach napędowych. Rekomendacje dla wybranych olejów do smarowania silników wydały takie firmy jak Volkswagen, Mercedes, MAN czy Volvo. Jest to bardzo istotna informacja dla posiadaczy aut tych marek.

Jaki olej wybrać?

Na rynku można kupić trzy rodzaje olejów silnikowych: mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Oleje syntetyczne, chociaż znacznie droższe od mineralnych, mają wiele zalet. Są odporne na wysoką temperaturę pracy silnika, odporne na procesy starzenia, mają lepsze właściwości smarne i niektóre z nich powodują zmniejszenie zużycia paliwa. Generalnie są przewidziane do smarowania wysokoobrotowych silników wielozaworowych. Wśród olejów o bazie syntetycznej wyróżnia się grupę olejów pozwalających zaoszczędzić od 1,5 do 3,9 procenta paliwa w porównaniu z eksploatacją silnika na oleju SAE 20W-30. Oleje syntetyczne nie są zamienne z mineralnymi.

Instrukcja obsługi każdego samochodu zawiera niezbędne informacje dotyczące olejów, jakie należy stosować do napełnienia miski olejowej jednostki napędowej. Powszechnie wiadomo, że niektóre wytwórnie pojazdów od lat preferują wyroby wybranych producentów branży petrochemicznej np. Citroen związany jest z firmą Total, Renault ściśle współpracuje z koncernem Elf, natomiast Ford napełnia silniki olejami z napisem Ford, a Fiat - olejem Selenia.

Podejmując decyzję o zakupie innego oleju niż był dotychczas stosowany, nie należy wlewać do silnika oleju gorszej jakości niż był zalecany przez producenta samochodu. Czyli np. zamiast oleju klasy SH nie należy stosować oleju klasy SD. Można, chociaż nie ma to ekonomicznego uzasadnienia, stosować oleje o wyższej klasie jakości. Do silników z dużym przebiegiem nie należy wlewać olejów syntetycznych. Mają one składniki myjące, które rozpuszczają osady zgromadzone w silniku, mogą doprowadzić jednostkę napędową do utraty szczelności, zatkać przewody olejowe i spowodować awarię.

Jak reaguje rynek?

W obrocie handlowym od kilku lat stale wzrasta procentowy udział olejów syntetycznych, a spada udział olejów mineralnych. Jednak oleje mineralne nadal stanowią ponad 40 procent ilości zakupywanych olejów silnikowych. Oleje są nabywane przede wszystkim w stacjach obsługi, stacjach benzynowych i sklepach motoryzacyjnych, rzadziej w supermarketach. Wybór gatunku determinuje cena, a następnie zalecenia zawarte w instrukcji obsługi samochodu i wskazówki mechanika samochodowego. Tendencje do minimalizacji kosztów uwidaczniają się także w sposobie wymiany oleju. Nadal jedna trzecia użytkowników samochodów wymienia oleje we własnym zakresie.

Ogólne zasady stosowania olejów poszczególnych klas.

Silniki z zapłonem iskrowym

Silniki wysokoprężne

Ceny detaliczne niektórych gatunków olejów w opakowaniach 1 litrowych.