Oponowe ABC

| Przy okazji warto przyjrzeć się, w jakim stanie jest guma i ewentualnie podjąć decyzję o zakupie nowych opon letnich. Tym bardziej, że właśnie na początku sezonu czekają na klientów promocje oraz nowości.

Dwie istotne cechy odróżniają gumy letnie od zimowych. Pierwszą z nich jest bieżnik, drugą mieszanka gum. Bieżnik opony zimowej zaprojektowany jest tak, aby podczas jazdy po śniegu wczepiał się w podłoże. Zatem dużo na nim różnego rodzaju poprzecznych nacięć i lamelek. W przypadku opony letniej najczęściej nacięcia są wzdłużne. Stosuje się je po to aby utrzymywały kierunek jazdy. Dlatego na każdej oponie letniej łatwo zauważymy dwa, a czasem trzy głębokie rowki poprowadzone wzdłuż całej opony.
Bieżnik asymetryczny
Tegoroczny krzyk mody to bieżniki asymetryczne. Większość nowo wprowadzanych
opon wyposażona jest właśnie w taki bieżnik. Jego wewnętrzna część jest
tak skonstruowana, aby podczas jazdy w zakręcie (pod wpływem siły odśrodkowej
opony pracują właśnie na wewnętrznej stronie opony) dobrze utrzymywała
samochód na drodze. Z kolei zewnętrzna część bieżnika odpowiada właśnie
za kierunkowe prowadzenie opony w jeździe na wprost.

Bieżnik to jednak nie wszystko.
Jaka guma?
Cała tajemnica dobrego przylegania opon do jezdni tkwi w mieszance gum użytej do produkcji opony. W przypadku opon letnich materiał ten jest tak dobrany, aby w niskich temperaturach zachowywał elastyczność. Niestety, pod wpływem temperatur dodatnich opona staje się jeszcze bardziej miękka i po prostu bardzo szybko ściera się.

- Przy temperaturze 20 st. C wystarczy kilka ostrych hamowań, aby zupełnie zedrzeć oponę - tłumaczą mechanicy z warsztatów zajmujących się montażem opon. Taka graniczna temperatura to 7 st. C. Jeśli jest mniej, warto jeszcze jeździć na oponach zimowych, jeśli przez tydzień utrzymuje się już temperatura powyżej 7 st. C, trzeba już koniecznie wymienić opony.
Sprawdzamy stan opony
Zmieniając oponę zimową na letnią trzeba przyjrzeć się dokładnie, w jakim jest stanie po zimie. Być może trzeba już zakupić nowy komplet opon. Po pierwsze sprawdzamy, czy opona nie ma pęknięć bieżnika i czy po napompowaniu nie pojawiły się z boku opony wybrzuszenia, świadczące o nieszczelności kordu. Drugim testem jest sprawdzenie grubości bieżnika. Nowe opony mają bieżnik o głębokości 8-9 mm. Prawo o ruchu drogowym dopuszcza jazdę na oponach z bieżnikiem większym niż 1,6 mm. Jednak polskie prawo w tym zakresie nie jest zbyt wymagające. Na zachodzie Europy za oponę, którą należy wymienić uważa się gumę z bieżnikiem o głębokości 3-4 mm. Badania potwierdziły wpływ grubości bieżnika na drogę hamowania. Przy hamowaniu ze 100 km/godz do 60 km/godz. na mokrej nawierzchni opona z bieżnikiem o grubości 5 mm wykonuje ten manewr na drodze o długości 54 m. W przypadku opony z bieżnikiem 2 mm redukcja prędkości nastąpi dopiero po 70 m.
Montując opony na koła, warto zbadać grubość bieżnika nie tylko dla pewności czy już trzeba wymienić oponę. Pomiar pomoże nam ustalić, na które koło założyć konkretną gumę. Zasada jest taka, że na oś napędową zakładamy opony z najgłębszą rzeźbą bieżnika. Na niej bowiem ściera się on szybciej. - Co 20 tys. km lub po każdym sezonie należy stosować rotację. Czyli opony z przodu przenieść na tył, a te z tyłu na przód. Zawsze zakładając oponę należy ją wyważyć. Dzięki temu zawieszenie naszego auta wytrzyma dłużej.
Każde bowiem niedoważenie w zakresie 10 g, powoduje, że przy prędkości
150 km/godz. na oś auta przy każdym obrocie koła działa siła ok. 4 kg.
Po przezimowaniu opon w piwnicy czy na strychu ubytki mogą wynosić nawet
do 30 g. W takim przypadku po kilku miesiącach może się okazać, że trzeba
wymienić np. końcówki drążków. Samo wyważenie nie jest drogie. Wraz z montażem
kół kosztuje bowiem ok. 15 zł od opony.

Przy prawidłowej eksploatacji opona powinna wytrzymać ok. 50 tys. km.
Jednak w przypadku opon o wysokim indeksie prędkości czas eksploatacji
gumy skraca się do 30 tys. km. Opony te bowiem wykonane są z miękkich materiałów,
aby lepiej trzymały się podłoża. Jednak szybciej się ścierają. Dlatego
w środku sezonu letniego należy zamienić opony z osi przedniej na tylną.
W przeciwnym razie po przejechaniu 20 tys. km może się okazać, że nie mamy
już z przodu bieżnika.

Oznaczenia na oponie1. Dane dotyczące rozmiaru opony np.:  205/55R15, czyli:

205 - szerokość opony mm,

R - kod konstrukcji wewnętrznej (R - radialna),

55 - wskaźnik profilu, tzn. ile procent z szerokości opony stanowi
wysokość jej boku,

15 - średnica osadzenia podana w calach
2. Napis "TUBELESS" - opona bezdętkowa (obecnie większość opon jest
bezdętkowych, w przypadku jednak opony dętkowej będzie napis TUBE TYPE)
3. Zakodowana nośność opony i jej dopuszczalna prędkość, np.: 88V: 88 - wskazuje na nośność, którą należy przeliczyć według specjalnej tabeli, w przypadku oznaczenia 88 jest to nośność równa 560 kg, V - maksymalna prędkość 240 km/godz.
4. TWI - napis znajdujący się u góry, bliżej czoła opony, oznaczający
umieszczenie wskaźnika zużycia bieżnika. Według rozporządzenia Ministra
Transportu i Gospodarki Morskiej wartość tego wskaźnika wynosi minimum
1,6 mm.
5. Data produkcji (kolejny tydzień roku - dwie pierwsze cyfry i rok
produkcji - ostatnia cyfra) np. 309 oznacza, że oponę wyprodukowano w 30.
tygodniu 1999 roku.
Czynniki wpływające na zużywanie
się bieżnika**Temperatura i wilgoć
Wysoka temperatura wpływa na zmiękczenie gumy bieżnika, co sprzyja
większej deformacji opony.  Dlatego w upalne dni warto parkować samochód
w cieniu lub stosować specjale pokrowce na opony. Prędkość
Jadąc z dużą prędkością nagrzewamy oponę, która pod wpływem ciepła
staje się elastyczniejsza, a co za tym idzie, szybciej się ściera bieżnik. Ciśnienie wewnętrzne
Gdy ciśnienie jest za małe opona nieustannie się rozszerza i kurczy
(w miejscu kontaktu z jezdnią). W ten sposób zaczyna wydzielać się ciepło,
które nagrzewa gumę. Dlatego lepiej napompować oponę mocniej. Większe ciśnienie
w gumach nie jest tak szkodliwe jak zbyt małe. Rodzaj drogi**
Szybkie pokonywanie zakrętów, przyspieszanie i hamowanie, jazda po
górzystych drogach i nawierzchniach szutrowych wpływają niekorzystnie na
nasze opony.