Skąd pochodzi auto?

Motoryzacyjne giganty były pionierami rozrzucania produkcji po całym świecie - byle taniej. Najbardziej luksusowe auta powstają dziś nawet w Chinach.

Dziś przypisywanie marek samochodów do konkretnych krajów mija się z celem. Niemiecka solidność czy japońska precyzja brzmią jak przestarzałe slogany reklamowe. Samochody jednej z najbardziej amerykańskich marek - Chevrolet (należącej do General Motors), które możemy kupować w polskich salonach, powstają  w koreańskich fabrykach dawnego Daewoo oraz na Żeraniu. Chryslery (np. 300C czy Voyager) w Austrii. Podobnie Jeepy, choć Wrangler pochodzi z Meksyku.

Sporym zaskoczeniem dla wielbicieli japońskiej technologii może okazać się dokładne przestudiowanie metryki Corolli, Yarisa czy Aygo. Żaden z tych modeli Toyoty nie powstaje w Japonii. Corolle produkowane są w Wielkiej Brytanii (Burnastone), Corolle Verso w Turcji (Adapazari), a Aygo w Czechach (Kolin). Popularny Yaris to produkt francuski.

Druga japońska firma - Honda wytwarza popularne Civiki w Wielkiej Brytanii i w Turcji.

Największy talent do przenoszenia produkcji mają koncerny francuskie. Koncern PSA (Peugeot/Citroen) buduje swoje auta w Hiszpanii, Portugalii, Czechach, Słowacji, Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii. Renault (wraz z należącym do niego Nissanem) ma zakłady we Francji, Słowenii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii.

Takie rozrzucenie produkcji wyniknęło ze zmniejszania kosztów produkcji - koncerny wybrały te miejsca, gdzie pracownikom trzeba płacić mniej. Podobne zjawisko występuje także teraz - w ostatnich latach powstały fabryki motoryzacyjne w Polsce, Czechach i na Słowacji.

Cięcie kosztów wymusza także współpracę pomiędzy konkurującymi firmami. PSA wspólnie z Fiatem produkują we Francji (Valenciennes) modele: Peugeot Expert, Citroen Jumpy i Fiat Scudo. Natomiast we Włoszech (Val di Sangro) powstaje Fiat Ducato, Peugeot Boxer i Citroen Jumper. I tak naprawdę, to te same samochody różniące się jedynie stylizacją. Podobnie jest z Toyotą Aygo, Citroenem C1 i Peugeotem 107 - wszystkie powstają na tej samej taśmie w słowackim Kolinie. 

W Wolfsburgu, siedzibie Volkswagena, produkowane są Golf  i Touran. Koncern ma jeszcze kilka fabryk w Niemczech, ale także w Hiszpanii, Polsce, Słowacji i Meksyku.

Opel, należący do amerykańskiego GM, także ma fabryki w całej Europie. Zafiry i Astry produkowane są w Gliwicach, ale te ostatnie mogą pochodzić też z fabryk w Bochum (Niemcy), Antwerpii (Belgia) i Ellesmere Port (Wielka Brytania).

Na rynku brytyjskim Astra z kierownicą po prawej stronie występuje pod nazwą Vauxhall Astra. Inne modele powstają w Hiszpanii, Portugalii, Francji i… Korei Południowej (Opel Antara to klon Chevroleta Captivy). Jakby tego było mało, niektóre modele Volvo powstają w Belgii, Saaby w Austrii, a Subaru Justy na Węgrzech.

Jak się zorientować, skąd pochodzi nasze auto? I czy powinno mieć to znaczenie dla posiadacza pojazdu? Sprzedawcy w salonach nie chwalą się krajem produkcji oferowanego modelu i raczej starają się omijać ten temat. - Toyota to japoński samochód i tak ma być - mówi pracownik jednego z salonów. - Nie mogę przecież powiedzieć, że wyprodukowano ją w Turcji.

Jeśli handlowcy ukrywają pochodzenie samochodu, to dlatego, że boją się stereotypów. Firmy wraz z fabryką przenoszą całe know-how związane m.in. z kontrolą jakości, szkoleniami i wymaganiami wobec pracowników i dbają, aby standardy jakościowe były utrzymywane. I wbrew pozorom, wcale nie jest tak, że auta z Europy Wschodniej czy np. Turcji są gorsze od tych z Niemiec.

Fabryka Fiata w Tychach (nawiasem mówiąc, Pandy z Polski mają VIN z literami ZFA, czyli są "włoskie") jest uważana za najlepszą w całym koncernie. Zarząd Fiata nie robi tego tylko z powodu niższych zarobków polskich robotników. Podobnie jest z zakładami Opla w Gliwicach - zakład wygrywa wewnętrzne konkursy jakości pomiędzy fabrykami GM w Europie, dlatego np. produkcję Zafiry ulokowano w Polsce.  

Jak czytać numer VIN

O miejscu produkcji auta mówi jego numer VIN (Vehicle Identification Number). To podstawowy numer identyfikacyjny samochodu, tworzą go producenci według jednakowego klucza. Numer ten zazwyczaj umieszczony jest za przednią szybą, od wewnętrznej strony na podszybiu oraz w komorze silnika na trwałym elemencie nadwozia np. na podłużnicy lub na podłodze samochodu.

Pierwsze trzy znaki VIN to światowy kod producenta, pozostałe mogą określać model, rodzaj nadwozia, silnika, wyposażenia itp. W samochodach amerykańskich jest zakodowany także rok produkcji. Ostatnie cyfry to numer seryjny. Niektórzy producenci umieszczają w VIN także kod zakładu produkcyjnego - znak 11.

System znakowania pojazdów VIN

VIN w praktyce funkcjonuje od lat 80. XX w. Został zaakceptowany przez większość państw i przyjęty do stosowania przez czołowych producentów pojazdów. Ma zastosowanie w samochodach, przyczepach, motocyklach i motorowerach. VIN jednoznacznie identyfikuje każdy pojazd wyprodukowany na świecie w okresie ostatnich 30 lat.

Numery identyfikacyjne nanoszone są kilkoma sposobami:

- Wybijanie - znaki mamy wtedy wklęsłe i wykonane są za pomocą znakowników, które są negatywami cyfr i liter. Uwaga! Cały numer jest wbity w podłoże z jednakową głębokość, a odległość między poszczególnymi cyframi i literami ma być jednakowa. Oznakowanie jest w jednej linii.

- Wytłaczanie - znaki są wtedy wypukłe. Dokładnie odwzorowują kształt i są usytuowane w jednej linii, za zachowaniem jednakowych odstępów między poszczególnymi znakami. Numery wytłaczane mogą znajdować się na tabliczkach.

- Wycinanie - znaki naniesione są w postaci otworów i znajdują się na tabliczkach firmowych

- Wypalanie - znaki nanosi się metodą elektroiskrową. Znaki składają się z wielu punktów o średnicy ok. 1 mm oraz o wysokości liter i cyfr ok. 10 mm. Oznaczenie naniesione w ten sposób są często zabezpieczane przezroczystą taśmą.

VIN zbudowany jest z trzech członów:

- Pierwszy człon trzyznakowy, tzw. WMI, identyfikuje jednoznacznie producenta pojazdu tj. osobę, firmę lub korporację, która ponosi odpowiedzialność za kompletny pojazd stanowiący jednostkę gotową do jazdy.

- Drugi człon określający pojazd, tzw. VDS, składa się z sześciu znaków i powinien określać ogólne cechy pojazdu. Sposób kodowania i kolejność znaków w tym członie zależą od producenta. Miejsca nie wykorzystane powinny być wypełnione cyframi lub literami wg wyboru producenta.

- Człon trzeci wyróżniający pojazd, tzw. VIS, jest ostatnim członem VIN i powinien składać się z ośmiu znaków, przy czym cztery ostatnie powinny być cyframi. Jeśli producent podaje w tym członie oznaczenie roku produkcji i znak fabryki to zaleca się, aby rok produkcji znajdował się na pierwszym miejscu, a znak oznaczający fabrykę na drugim.