Volvo P1800

Karmann przygotowywał się do montażu P1800 już od 1957 r., ale w końcu pozostał przy wytwarzanym od 1955 r. Volkswagenie. Wolfsburg złożył firmie z Osnabrück ofertę nie do odrzucenia: albo Volvo, albo my. Poważnie obawiał się konkurenta ze Skandynawii.

Szwedzi ostatecznie odsłonili nowy model dopiero na salonie w Brukseli w styczniu 1960 r. W kwietniu wystawiono go w Nowym Jorku. Został przyjęty bardzo ciepło, zwłaszcza w Ameryce. W 1961 podczas targów w Kalifornii otrzymał złoty medal, a w latach 1962-63 był samochodem bezpieczeństwa podczas 24-godzinnego wyścigu w Sebring.

Nieco wcześniej Volvo zaliczyło wpadkę z roadsterem P1900 z karoserią z tworzywa sztucznego. Tym razem nie było prowizorki. Samonośne, stalowe nadwozia produkowała szkocka firma The Pressed Steel Co. Ltd., a montażem końcowym zajęła się angielska Jensen Motor Ltd. Układ elektryczny dostarczał Lucas, hamulce Girling, a gaźniki SU. Tylna oś pochodziła z amerykańskiej Spicer, amortyzatory z Delco, zaś opony Cinturato z firmy Pirelli. Bazą dla całości było skrócone podwozie sedana Volvo 120 „Amazon”.
Silnik B18B o pojemności 1,8 l był nową konstrukcją, górnozaworową z wałem korbowym podpartym pięcioma łożyskami. Ma reputację niezniszczalnego. Dobrano do niego czterobiegową skrzynkę ręczną M40, która w wersji M41 wyposażona była w nadbieg. Krótko, w drugiej połowie lat 60. w wersji 1800E stosowano skrzynkę ZF, co miało związek z polepszeniem osiągów silnika. Potem zastąpiono ją własną, wzmocnioną.

W materiałach prasowych napisano, że karoserię zaprojektowało włoskie studio Frua. Rolę rozpoczynającego tam wówczas karierę, młodziutkiego Szweda Pelle Petterssona, zupełnie pominięto. Włoska marka była wówczas znakomitym sposobem wypromowania samochodu.

W tym międzynarodowym towarzystwie nie wszyscy spisywali się również dobrze. Jensen miał problemy z jakością. Na szczęście Volvo uruchamiało stopniowo nową fabrykę w Torslandzie i zwolniło się miejsce w obciążonym do granic możliwości zakładzie w Lundby. Od kwietnia 1963 skrzydlate coupe montowano właśnie tam.

Volvo zmieniało się dyskretnie. Prototypy można rozpoznać po dużym „V” na wlocie powietrza i podwójnym wydechu pośrodku, z tyłu. W 1964 znikł dwuczęściowy zderzak „bawole rogi”. W sierpniu 1966 pojawiła się krótsza, prosta listwa z boku. Rok później zmodernizowano wnętrze, wprowadzając m.in. trójramienną kierownicę, a od 1968 również bardziej czytelną tablicę rozdzielczą z „drewnianym” wykończeniem. Pojawił się wtedy czarny wlot powietrza. W sierpniu 1971 zmodyfikowano jego wzór, wprowadzając wygięte, pionowe „fiszbiny”.

Panuje opinia, że firma nie wykorzystała w pełni potencjału modelu. Nie wyróżnił się w sporcie, choć w 1967 r. był drugi w swojej klasie w 24-godzinnym wyścigu w Daytona. W 1968 dostał mocniejszy, 2-litrowy silnik B20B, który zyskał kilkanaście koni, kiedy po roku wyposażono go w mechaniczny wtrysk paliwa Bosch Jetronic. Zmieniono w związku z tym oznaczenie modelu na 1800E (z niem. Einspritz – wtrysk). Przy wszystkich kołach były teraz hamulce tarczowe. Jednak 130 KM, zmierzonych w dodatku wg optymistycznej metody amerykańskiej nie robiło wielkiego wrażenia. Nawet powściągliwi i małomówni Szwedzi szeptali, że Volvo 1800 to „wyścigówka staruszków”.

Stany stały się na przełomie lat 60. i 70. głównym odbiorcą tego modelu. Magazyn „Motor Track” wybadał, że 83% jego użytkowników rozwa

ża Volvo jako swoje następne auto. Wcześniej równie imponujący wynik osiągało tylko Porsche. W 1970 na listę opcji wszedł 3-biegowy „automat” Borg-Warner z dźwignią na tunelu środkowym.

Wóz starzał się. Klienci narzekali na wysoko poprowadzone okna i słabą widoczność z wnętrza. Widząc potrzebę zmian, Volvo zleciło Włochom przygotowanie potencjalnych następców. Powstał fastback i dwa warianty kombi: awangardowy i spokojniejszy, bliższy oryginalnemu P1800. Do produkcji wybrano ten ostatni. Zadebiutował w sierpniu 1971 r. jako 1800ES.

Był to atrakcyjny, ale niszowy „shooting brake”. Nie skorzystano z okazji i nie powiększono miejsca na tylnej kanapie, co wiązałoby się ze zbyt daleko idącymi modyfikacjami. Powstało zatem unikalne kombi 2+2. Zbudowano tylko 8077 egzemplarzy, co czyni je nietuzinkowym „klasykiem” nie tylko dla amatorów gry w golfa. Przeszklony, duży, płaski i łatwy do oczyszczenia bagażnik to świetna kuszetka dla pary labradorów.

Zbudowano 47 462 egzemplarze wszystkich odmian Volvo 1800. Coupe zeszło ze sceny jako pierwsze, w czerwcu 1972. Produkcję kombi zakończono rok później. Samochód jest bez wątpienia „kultowy”. Tak dalece, że w 2010 r. Matchbox dołożył do miniaturki VW Karmanna-Ghia również modelik Volvo 1800S. Solidna konstrukcja auta jest widoczna w masywnej sylwetce. Na jej widok

podskoczy ciśnienie każdemu, kto pamięta „Świętego” z Rogerem Moorem. Wbrew krytycznym opiniom, jakie w przeszłości towarzyszyły temu modelowi, Volvo 1800 jest najprawdziwszym samochodem sportowym. Tylko nie sprinterem, a maratończykiem.

Niecierpliwy „Święty”
Najpierw zwrócono się do Jaguara o model E, ale firma stwierdziła, że potrzebuje kilku miesięcy na dostawę. Diler Volvo obiecał wóz w ciągu pięciu dni. Tak autem „Świętego” zostało coupé P1800.  W serialu kręconym w latach 1962-69 wykorzystano cztery samochody. „Święty” miał zawsze aktualny model. Piątym jeździł prywatnie Roger Moore, grający rolę tytułową.

Prostowanie
Sportowe Volvo było tak długowieczne, jak inne modele. Produkowano je przez 12 lat i zmieniało się nieznacznie. Najpierw wyprostowano zderzaki, potem listwę z boku. W połowie 1968 r. pojawiło się więcej plastiku. Na zdjęciu auto z 1967 na ulicach Kopenhagi.

Syn w konspiracji

Propozycje sylwetek dla sportowego Volvo zaprezentowali jednocześnie Helmer Pettersson, jeden z „ojców” Volvo PV444 i Luigi Segre z firmy Ghia. Dopiero gdy wybrano projekt Petterssona, wyszło na jaw, że autorem bryły nadwozia jest jego syn, Pelle Pettersson.

Było to pierwsze, poważne zadanie młodego projektanta. Sprawował nad nim wówczas pieczę Pietro Frua. Później studio Frua wykonało prototypy P1800.  Pelle Pettersson zasłynął jako żeglarz i projektant jachtów. W uznaniu zasług otrzymał w 2010 r. medal z rąk króla Szwecji, Karola XVI Gustawa.

Wybrane dane techniczne