Alvin Gajadhur: Dzięki lepszej infrastrukturze zwiększa się bezpieczeństwo na drogach

Piotr Samsik: Ubiegły rok na polskich drogach był najbezpieczniejszym od wielu lat. Wynika to z twardych i obiektywnych danych. Po raz pierwszy w historii liczba ofiar śmiertelnych spadła poniżej 2 tys. Co w Pana ocenie stoi za tą pozytywną zmianą?

Alvin Gajadhur: To efekt przede wszystkim systemowych, wielopłaszczyznowych działań, odpowiednio zdiagnozowanych potrzeb i zagrożeń oraz przyjętych strategii. Z jednej strony to coraz skuteczniejsze i konsekwentne działania kontrolne, z drugiej ogromne nakłady na rozbudowę i modernizację infrastruktury drogowej i dalej, duży nacisk kładziony na edukację i profilaktykę oraz odważne zmiany legislacyjne. Te wszystkie czynniki wpłynęły na to, że po raz pierwszy od wielu lat, na polskich drogach liczba ofiar śmiertelnych spadła w sposób znaczący. Przez lata Polska była w niechlubnej czołówce Państw z najwyższą liczba ofiar śmiertelnych. A w tym roku, po raz pierwszy Polska została laureatem nagrody Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu (ETSC) Road Safety Performance Index (PIN) Award. Zostaliśmy w ten sposób docenieni za ogromny nakład pracy i jej efekt – niemal 50 proc. spadek liczby ofiar śmiertelnych, który nastąpił w ciągu ostatnich lat.

Piotr Samsik: Wszyscy obserwujemy jak na przestrzeni lat zmieniła się sieć dróg w Polsce. Czy więcej autostrad, dróg ekspresowych to szansa na wyższy poziom bezpieczeństwa?

Alvin Gajadhur: Odpowiednio przygotowana infrastruktura drogowa, zapewniająca sprawne i szybkie dotarcie do wybranych miejsc, zapewniająca optymalne powiązania z różnymi ośrodkami, wpływa nie tylko na komfort jazdy, ale również jej bezpieczeństwo. Główne zadania dróg o wysokich parametrach, takich jak autostrady lub drogi ekspresowe, to przede wszystkim: łączenie dużych miast, umożliwianie pokonywania znacznych odległości w krótkim czasie, łączenie węzłów komunikacyjnych, przejmowanie ruchu z miast i zapewnienie wyższego poziomu bezpieczeństwa. Dzięki rozbudowie sieci drogowej, ruch przenosi się z wąskich, często zatłoczonych dróg najniższej klasy na właśnie drogi ekspresowe i autostrady. Zyskuje na tym lokalna społeczność, mniejszy ruch pojazdów na drogach np. gminnych, przecinających szereg małych miejscowości, to większe poczucie bezpieczeństwa dla ich mieszkańców. Wszyscy chcemy korzystać z infrastruktury o najwyższych standardach. I ten standard, dzięki wysiłkowi polskiego rządu, ministrowi infrastruktury Andrzejowi Adamczykowi, zarządcom dróg jest w ostatnich latach osiągany. Obserwujemy przecież dynamiczną budowę nowej infrastruktury, powstają nowe odcinki dróg, kolejne oddawane do użytku.

Piotr Samsik: A jaka jest rola w systemie zarządzania bezpieczeństwem na polskich drogach Inspekcji Transportu Drogowego? Większość kojarzy zielone radiowozy i inspektorów z kontrolą ciężarówek i autokarów, czy tylko tym obszarem transportu zajmuje się Inspekcja?

Alvin Gajadhur: To wieloaspektowa działalność, która obejmuje dwa główne obszary: kontrole transportu ciężkiego oraz nadzór nad ruchem drogowym z wykorzystaniem tzw. systemu fotoradarowego, czyli kontrolą m.in. prędkości. Inspekcja Transportu Drogowego jest najbardziej wyspecjalizowaną w Polsce formacją w obszarze transportu ciężkiego. To kontrole ciężarówek, samochodów dostawczych, transportów towarów niebezpiecznych, zwierząt, odpadów, ale również kontrole autokarów i transportu zbiorowego. Nasza obecność z jednej strony wpływa na poprawę bezpieczeństwa poprzez ograniczenie ruchu niesprawnych, czy przeciążonych pojazdów ciężarowych, a z drugiej na poprawę jakości usług świadczonych w transporcie, a także ochronę polskiego rynku transportowego poprzez zapewnienie warunków dla przestrzegania zasad uczciwej konkurencji. Jest to jeden z istotnych efektów naszej działalności, który nie pozostaje bez znaczenia dla kondycji polskiej branży transportowej.

Piotr Samsik: Poruszyliśmy bardzo ważny wątek – prędkość? Co dzieje się na mapie fotoradarowej, czy ona tez zmienia się, tak jak rozwija się sieć drogowa?

Alvin Gajadhur:System fotoradarowy, którym zarządza Inspekcja Transportu Drogowego, jest jednym z kluczowym elementów zarządzania prędkością, a więc czynnikiem który niestety wciąż ma negatywny wpływ na występowanie wypadków drogowych oraz ich ciężkość. Tam gdzie pracują nasze urządzania, tam zredukowana została prędkość, spada liczba wypadków i niemal do zera liczba ofiar śmiertelnych. Pozytywne oddziaływanie systemu CANARD, rozwój infrastruktury drogowej, ale też oczekiwania społeczne wpłynęły na to, że pracujemy nad rozbudową i modernizacją systemu. Na mapie fotoradarowej sukcesywnie pojawiają się nowe lokalizacje, przybywa nowoczesnych urządzeń, nie tylko tradycyjnych fotoradarów, ale również odcinkowych pomiarów prędkości. Rozbudowa i modernizacja systemu CANARD umożliwi nam zwiększenie zasięgu jego oddziaływania i objęcie kontrolami kolejnych dróg różnych kategorii, a w konsekwencji wpłynie na wzrost bezpieczeństwa na polskich drogach.

Piotr Samsik: Mówimy o rozwoju wielu obszarów, stąd moje pytanie, czy rozwija się również Inspekcja? Czy dysponujecie Państwo np. odpowiednim sprzętem do kontroli?

Alvin Gajadhur:Oczywiście. Jednym z elementów wzmocnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowego są inwestycje w nowoczesny sprzęt kontrolny. Nasza instytucja nie stoi w miejscu, cały czas rozwijamy się, poszukujemy nowych rozwiązań, aby jeszcze skuteczniej działać na rzecz poprawy bezpieczeństwa w transporcie i ruchu drogowym. Zakończyliśmy właśnie realizację jednego z największych w historii Inspekcji projektów wzmocnienia potencjału kontrolnego naszej formacji. Do 16 wojewódzkich inspektoratów transportu drogowego trafiły 74 furgony, 16 Mobilnych Jednostek Diagnostycznych i 64 specjalistyczne zestawy do kontroli pojazdów i tachografów. To najwyższej klasy sprzęt, unikatowy w skali kraju tak, jak m.in. Mobilne Jednostki Diagnostyczne. Mogą pracować niemal w każdym miejscu i pozwalają przeprowadzić szybką, ale dokładną diagnostykę pojazdu w warunkach drogowych. Inspektorzy, dzięki tego typu urządzeniom mogą w trakcie typowej kontroli drogowej, bez konieczności kierowania do stacji diagnostycznej, sprawdzić najważniejsze układy w pojeździe, m.in. kierowniczy, hamulcowy, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Ten sprzet podnosi skuteczność naszych działań. Inwestujemy w sprzęt kontrolny i równolegle wzmacniamy nasze kadry. I tu nieskromnie pochwalę się, że polscy Inspektorzy są uznawani w Europie za jednych z najlepszych specjalistów w zakresie kontroli transportu ciężkiego, od których uczą się inne służby również zagraniczne.

Piotr Samsik: Rozmawiamy o systemach nadzoru, urządzeniach rejestrujących, kontroli, nowym sprzęcie. Ale w publicznej dyskusji, szczególnie po tragicznych wypadkach, pojawia się wątek poziomu wiedzy i świadomości nie tylko kierowców, ale też innych uczestników ruchu drogowego. Czy jest ona wystarczająca, czy jednak niezbędna jest ciągła edukacja?

Alvin Gajadhur:Niestety z tym wciąż bywa różnie. Sam będąc kierowcą obserwuję jak zachowują się uczestnicy ruchu drogowego. Niebezpieczne sytuacje do których dochodzi na drogach, to często efekt brawury, braku przewidywania skutków swojego postępowania, braku kultury i niestety czasami braku wiedzy lub niechęć do przestrzegania przepisów. Edukacja BRD jest w centrum zainteresowania wielu podmiotów, w tym również Inspekcji Transportu Drogowego. Poprawa poziomu bezpieczeństwa wymaga bowiem zmiany zachowania najważniejszego czynnika zdarzeń drogowych, jakim jest człowiek. To wymaga jego odpowiedniego przygotowania i ukształtowania, jako świadomego uczestnika ruchu drogowego, posiadającego umiejętność przewidywania ryzyka i świadomego konsekwencji. To w rękach człowieka jest bezpieczeństwo jego samego, jego najbliższych i innych uczestników ruchu drogowego. Dlatego Inspekcja działania edukacyjne, szereg programów profilaktycznych, prowadzi równolegle z działaniami kontrolnymi i egzekwującymi przepisy.

Piotr Samsik: Jaką ofertę i doświadczenia w tym obszarze ma Inspekcji Transportu Drogowego? Czy skupiacie się Państwo tylko na edukacji kierowców?

Alvin Gajadhur: Realizujemy szereg autorskich projektów edukacyjno-informacyjnych skierowanych do różnych grup odbiorców. Rozmawiamy z seniorami, którzy dziś są bardzo aktywną grupą uczestników ruchu drogowego, stawiając nacisk na upowszechnianie wiedzy o nowych przepisach, z drugiej na aspekty związane z kondycją zdrowotną osób starszych. Ostrzegamy młodych i przyszłych kierowców, że wystarczy chwila, jedna nieprzemyślana decyzja, nieodwracalny błąd, aby zmarnować swoje życie, swoją przyszłość i życie wielu innych osób. Z młodzieżą szkół średnich spotykamy się za więzienną bramą, gdzie w spotkaniach uczestniczą osoby skazane za przestępstwa drogowe. I nasz główny obszar działalności – edukacja wczesnoszkolna. Uczymy dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów klas 1-3 szkół podstawowych, prowadząc zajęcia bezpośrednio w szkołach oraz online, w ramach projektu „Bezpieczna Szkoła krokodylka Tirka”. W skali roku to kilkanaście tysięcy przeszkolonych z podstawowych zasad i przepisów ruchu drogowego dzieci. Dlaczego edukacja najmłodszych? To inwestycja w przyszłego dorosłego uczestnika ruchu drogowego, poprzez możliwość kształtowania właściwych postaw już od najmłodszych lat. To tylko kilka przykładów naszych działań edukacyjnych. Sami opracowujemy projekty, angażujemy w nie ludzi ze świata kultury, sportu, polityki, ale również jesteśmy partnerem dla innych służb i instytucji.