Auto ściąga w czasie jazdy? Sprawdź geometrię kół

Podczas corocznego przeglądu technicznego auta, diagnosta sprawdza stan zawieszenia, ale nie kontroluje geometrii. Niestety wielu kierowców sugerując się pozytywnym wynikiem badania technicznego zapomina o kontroli geometrii.
Niestety w każdym samochodzie ustawienia zawieszenia zmieniają się samoczynnie w czasie jazdy i tego procesu zatrzymać się nie da. Na cały układ poprzez koła przenoszone są drgania i uderzenia, co z czasem prowadzi do przesuwania i odkształcania się poszczególnych elementów. Sytuacja pogarsza się powoli, stopniowo, ale na przykład w wyniku uderzenia kołem o przeszkodę, albo wjechania w dziurę ustawienia mogą zmienić się natychmiast.  Kontrola geometrii, w zależności od sytuacji może zakończyć się koniecznością wymiany łożysk, tulejek wahaczy, drążków kierowniczych czy łączników stabilizatora.

Kilka parametrów
W serwisie fachowiec sprawdza i reguluje kąty pochylenia kół, pochylenia sworznia zwrotnicy oraz wyprzedzenia sworznia zwrotnicy. - Nieprawidłowe ustawienie kąta pochylenia kół może skutkować nierównomiernym ścieraniem się ogumienia. Patrząc na samochód od przodu, to kąt odchylenia koła od pionu. Dodatni jest wówczas, gdy od nadwozia bardziej wystaje górna część koła. Wówczas szybciej zużywa się zewnętrzna część opony – tłumaczy Krzysztof Szach z serwisu Res-Motors w Rzeszowie.

Z kolei odchylenie dolnej części koła to kąt ujemny, skutkujący przyspieszonym zużywaniem się wewnętrznej części ogumienia. Wynika to z nadmiernego nacisku samochodu na tę część opony. Aby samochód prowadził się stabilnie, a opony zużywały się tak samo po obu stronach, koła muszą płasko przylegać do jezdni. Dodatkowo duża różnica między kątami pochylenia kół skutkuje ściąganiem pojazdu w czasie jazdy.

Drugim niezwykle istotnym parametrem jest kąt pochylenia sworznia zwrotnicy. Określa się tak kąt między sworzniem zwrotnicy a pionową prostą prostopadłą do powierzchni podłoża. Jest on mierzony wzdłuż osi poprzecznej samochodu. W przypadku pojazdów wyposażonych w sworznie kuliste (przeguby) to prosta, która przebiega przez oś obu przegubów w czasie skrętu.  - Bardzo istotnym parametrem podczas regulacji jest tutaj promień zataczania, czyli odległość punktów powstałych przez przejście przez płaszczyznę osi sworznia zwrotnicy i pochylenia koła – mówi Krzysztof Szach.

Z dodatnim promieniem mamy do czynienia wówczas, gdy punkty skrzyżowania się tych osi są położone poniżej płaszczyzny drogi. Z kolei kiedy leżą powyżej, kąt będzie ujemny.  Kąt pochylenia sworznia zwrotnicy ustawia się równocześnie z kątem pochylenia koła.

Na stabilizację kół, zwłaszcza przy dużych prędkościach i dużym promieniu skrętu wpływa w dużym stopniu kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy. Wyprzedzenie powoduje powstanie momentu stabilizacyjnego. O dodatnim kącie mówimy wówczas, gdy punkt przecięcia osi sworznia z jezdnią znajduje się przed punktem styku ogumienia z podłożem. Jeśli natomiast punkt przecięcia osi sworznia zwrotnicy z jezdnią występuje za punktem styku opony z drogą, kąt ma wartość ujemną. Prawidłowe ustawienie tego parametru skutkuje samoczynnym powrotem kół na wprost po wykonaniu skrętu.

[page_break]

W samochodzie przednionapędowym podczas przyspieszania każde z kół produkuje siłę, której zadaniem jest pociągnąć auto do przodu. Sytuacja jest dobra, kiedy auto jedzie po prostej drodze i oba koła działają z taką samą intensywnością. Jednak jakiekolwiek wyboje wytrącają oś napędową z równowagi sprawiając, że jedno koło działa z większą siłą niż drugie. Samochód ma wówczas tendencję do myszkowania i w tym momencie kluczowe znaczenie ma prawidłowe ustawienie zbieżności.

Koła skierowane ku sobie
Istotnym parametrem wpływającym na jazdę jest zbieżność. Jeśli jej ustawienie jest prawidłowe, samochód podczas jazdy na wprost, szczególnie z większą prędkością powinien prowadzić się stabilnie. Jeżeli jednak jazda prosto wymaga korekcji toru poprzez regularne ruchy kierownicą, należy odwiedzić specjalistę.  Czym grozi jazda, jeśli zbieżność jest rozregulowana?

Auto jest bardziej narażone na poślizg, opony zużywają się szybciej i nierównomiernie. Aby zrozumieć, na czym polega problem trzeba sobie uzmysłowić, jak działają w czasie jazdy koła. W przypadku pojazdu z przednim napędem, podczas dodawania gazu przez kierowcę, każde z nich produkuje siłę, której zadaniem jest rozpędzenie samochodu.

- O ile w przypadku jazdy po prostej oba koła ciągną samochód ze zbliżoną siłą. Ale nierówności sprawiają, że oś napędowa jest wytrącana z rytmu i siła napędzająca koła po obu stronach jest inna. W takiej sytuacji auto ma tendencję do tzw. myszkowania, a wówczas poprawne ustawienie zbieżności ma kluczowe znaczenie. Koła ustawia się kierując przodami delikatnie do środka – tłumaczy Krzysztof Szach. Skutkiem tego jest wytworzenie przez koła dwóch przeciwnych do siebie sił. Przy takim charakterze pracy napędu rozwiązanie jest jednak stabilne. A zawieszenie samochodu jest już wstępnie obciążone co poprawia właściwości jezdne auta. Minusy? W zakrętach auto może się zachowywać nieco podsterownie. Dlatego bardzo istotne, aby zbieżność była ustawiona fachowo, bo wówczas podsterowność nie będzie na tyle silna, aby bardzo utrudniać jazdę.

Mechanicy zalecają, aby kontrolę wyżej opisanych parametrów przeprowadzać raz w roku. Kompleksowa kontrola  i regulacja kosztuje około 80-100 zł.