Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Karetka, policja, straż pożarna. Jak się zachować wobec auta uprzywilejowanego?

Kamil Rogala
Fot. Tomasz Czachorowski
Fot. Tomasz Czachorowski
Wielu kierowców, nawet z wieloletnim doświadczeniem, nie wie jak zachować się wobec pojazdu uprzywilejowanego, jakie prawa ma takie auto, kiedy jest uprzywilejowanym uczestnikiem ruchu, a kiedy nie etc. Warto nadrobić braki w wiedzy i poznać przepisy, zasady oraz wskazówki dotyczące prawidłowego zachowania się na drodze.

Odpowiednie zachowanie kierowców wobec aut uprzywilejowanych to niestety spory problem na polskich drogach. Jest to szczególnie widoczne poza miastem, gdy tworzą się korki na trasie spowodowane wypadkiem – karetki, straż pożarna i policja bardzo często nie jest w stanie sprawnie dotrzeć do miejsca zdarzenia.

Pojazd uprzywilejowany – co to takiego?

Wielu kierowców za pojazd uprzywilejowany uznaje karetkę pogotowia, policję oraz straż pożarną. To tylko część prawdy. Dlaczego? Sam status auta uprzywilejowanego jest zasadny tylko wtedy, gdy pojazd ten wysyła sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jak również ma włączone światła mijania lub drogowe.

Pojazdami uprzywilejowanymi są również auta jadące w kolumnie, w której zarówno na początku jak i na końcu znajdują się pojazdy wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci światła barwy czerwonej. Oprócz wspomnianej już karetki pogotowia, a konkretniej pojazdu zespołu ratownictwa medycznego, jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz policji, należy pojazd samochodowy:

  • jednostki ratownictwa chemicznego,
  • Straży Granicznej,
  • Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
  • Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
  • Agencji Wywiadu,
  • Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
  • Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
  • Służby Wywiadu Wojskowego,
  • Służby Więziennej,
  • Biura Ochrony Rządu,
  • kontroli skarbowej,
  • Służby Celnej,
  • straży gminnych (miejskich),
  • podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa górskiego,
  • Służby Parku Narodowego,
  • podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa wodnego,
  • Inspekcji Transportu Drogowego,
  • jednostki niewymienionej, jeżeli jest używany w związku z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego – na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Kiedy pojazd samochodowy staje się uprzywilejowany?

Teoretycznie, pojazd samochodowy staje się pojazdem uprzywilejowanym w chwili włączenia wspomnianych już wcześniej sygnałów dźwiękowych i świetlnych. Należy jednocześnie pamiętać, że pojazdem uprzywilejowanym nie jest pojazd, który ma jedynie włączone niebieskie lub czerwone światła błyskowe. Nie są to również pojazdy używające żółtych „kogutów” – np. pomoce drogowe, śmieciarki czy pogotowia techniczne.

Zobacz także: Dacia Sandero 1.0 SCe. Budżetowe auto z oszczędnym silnikiem

Ponadto kierujący pojazdem uprzywilejowanym, po spełnieniu wymienionych warunków oraz przy zachowaniu szczególnej ostrożności, może nie stosować się do przepisów tylko wtedy, gdy uczestniczy w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego, mienia albo koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Tyczy się to również pojazdów, które uczestniczą w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych oraz wykonywaniu zadań związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, którym na mocy odrębnych przepisów przysługuje ochrona.

W praktyce oznacza to, że kierujących pojazdami uprzywilejowanymi nie obowiązują przepisy dotyczące ograniczenia prędkości, nakazu i zakazu skrętu, zakazu jazdy etc. Karetka pogotowia, straż pożarna, policja czy inny samochód uprzywilejowany może jechać pod prąd, wyprzedzać i omijać w miejscach, gdzie jest to zabronione, może nie stosować się do sygnalizacji świetlnej itp.

Jak się zachować wobec pojazdu uprzywilejowanego?

Fot. Andrzej Wiśniewski
Fot. Andrzej Wiśniewski

Wielu kierowców widząc pojazd uprzywilejowany, panikuje i nie wie jak się zachować. Zazwyczaj zamiast ułatwić przejazd, blokują drogę i powodują dodatkowe zagrożenie. Jak więc to zrobić prawidłowo? Zgodnie z art. 9 kodeksu drogowego: „Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.”

Wielu kierowców zatrzymuje się odruchowo, a przepis mówi jasno – „w razie potrzeby”. Dlatego też, jeśli sytuacja tego wymaga, należy jechać dalej i zjechać dopiero w miejscu, które umożliwi bezpieczny i sprawny przejazd pojazdu uprzywilejowanego. Trzeba również obserwować to, co robią inni kierowcy np. na którą stronę i gdzie zjeżdżają, czy nie tworzy się zator itp. Stojąc w korku należy zjechać na skraj drogi – na pas zieleni, pobocze, chodnik itp.

Wielu kierowców stojąc tuż przed przejściem dla pieszych i widząc np. karetkę w lusterku… nic nie robi. Boją się wjechać na przejście nawet w sytuacji, gdy nie znajdują się na nim piesi. To błąd. Nawet jeśli na przejściu są piesi, aby umożliwić przejazd pojazdowi uprzywilejowanemu, zaleca się wjechanie na przejście z niewielką prędkością i przy zachowaniu szczególnej ostrożności. Przy okazji należy pamiętać, że obowiązek ustąpienia pierwszeństwa tyczy się nie tylko kierowców, ale i innych uczestników ruchu, czyli pieszych i rowerzystów.

- W skrajnych sytuacjach, gdy ustąpienie pierwszeństwa nie jest możliwe, dopuszczalne jest złamanie przepisów. Oznacza to, że możemy wjechać na przejście dla pieszych, chodnik, pas wyłączony z ruchu a nawet skrzyżowanie na czerwonym świetle. Oczywiście z zachowaniem szczególnej ostrożności! – radzi instruktor jazdy z Radomia.

Najtrudniej jest ustąpić pierwszeństwa stojąc w korku, zarówno w centrum miasta, jak i poza nim, na trasie krajowej. Można sobie to ułatwić odpowiednio ustawiając auto nawet wtedy, gdy w pobliżu nie ma żadnego auta uprzywilejowanego. Mowa o tak zwanym tunelu ratunkowym, czyli pasie ruchu dla pojazdów uprzywilejowanych. Pas ten nie jest wyznaczony znakami, bowiem tworzą go sami kierowcy. O ile w takich krajach jak Niemcy, Szwajcaria, Słowenia czy Austria jest to zjawisko naturalne, tak w Polsce nie zawsze jest to powszechne.

Wielu kierowców nie ma na ten temat podstawowej wiedzy. A wystarczy wiedzieć, że w razie wypadku na drodze szybkiego ruchu bądź autostradzie, wystarczy tak ustawić auto, aby obok stojących na lewym pasie pojazdów mogły przejechać pojazdy uprzywilejowane jadące do zdarzenia. Zasada jest prosta - przejezdny ma być zawsze pas od lewej strony. Poruszając się lewym skrajnym pasem, należy zjechać jak najbardziej do lewej krawędzi. Auta jadące na pozostałych pasach ruchu muszą zjechać jak najbardziej do prawej strony. Za niezastosowanie się do obowiązku ułatwienia przejazdu pojazdu uprzywilejowanego grozi mandat i punkty karne. W zależności od sytuacji i kwalifikacji prawnej, można dostać mandat od 20 do 500 złotych i 5 lub 6 punktów karnych.

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na motofakty.pl Motofakty