Kontrolki w samochodzie: check engine, śnieżynka, wykrzyknik i nie tylko

Grzegorz Chojnacki od siedmiu lat jeździ Fordem Mondeo z 2003 roku. Samochód z dwulitrowym silnikiem TDCi ma w tej chwili 293 tys. km przebiegu. Kilkakrotnie stał w serwisie z powodu awarii układu wtryskowego.

– Za pierwszym razem miał problemy z odpalaniem silnika i stracił nieco mocy. Świeciła żółta kontrolka ze świecą żarową, dlatego w ciemno wymieniłem świece. Dopiero kiedy awaria nie ustała, pojechałem do autoryzowanej stacji obsługi podpiąć samochód pod komputer – opowiada kierowca.

Okazało się, że przyczyną problemów nie były świece, ale błędy w oprogramowaniu wtryskiwaczy, dające o sobie znać świecącą kontrolką z symbolem świecy. Kiedy po raz kolejny historia się powtórzyła, pan Grzegorz nie wymieniał już części na własną rękę, ale od razu pojechał na diagnostykę komputerową. Tym razem okazało się, że jeden z wtryskiwaczy zepsuł się całkowicie i konieczna była jego wymiana. Teraz kontrolka od czasu do czasu się zaświeca, ale po pewnym czasie gaśnie.

– Samochód zużywa więcej paliwa. Mam już zdiagnozowaną awarię pompy, którą trzeba będzie zregenerować – mówi kierowca.

Kontrolki w samochodzie - przede wszystkim silnik

Najwięcej awarii producenci samochodów przyporządkowują żółtej kontrolce z symbolem silnika, która występuje przede wszystkim w benzyniakach. Podobnie jak inne lampki, po rozruchu powinna ona gasnąć. Jeśli tak nie jest, trzeba odwiedzić mechanika.

– Po podpięciu samochodu pod komputer mechanik dostaje odpowiedź, w czym problem. Ale doświadczona osoba wiele usterek potrafi trafnie zdiagnozować i bez podłączania. Niedawno mieliśmy do czynienia z Toyotą Corollą ósmej generacji, której silnik na wyższych obrotach nie pracował równo, na naciśnięcie pedału gazu reagował opornie. Okazało się, że komputer sygnalizował problemy z cewką zapłonową – mówi Stanisław Płonka, mechanik z Rzeszowa.

Generalnie żółty silnik sygnalizuje problemy ze wszystkim, co jest sterowane przez komputer. Mogą to być świece i cewki zapłonowe, sonda Lambda, czy problemy wynikające z niewłaściwie podłączonej instalacji gazowej.

– Kontrolka świecy żarowej to w dieslu odpowiednik lampki z silnikiem. Poza wtryskami czy pompą może dawać znać o kłopotach z zaworem EGR, czy filtrem cząstek stałych, o ile ten ostatni nie ma tablicy wskaźników osobnej lampki – wyjaśnia Płonka.

Kontrolki w samochodzie - świeci czerwona? Nie jedź

Osobne światełko wielu producentów stosuje np. do sygnalizacji nadmiernego zużycia klocków hamulcowych. To najczęściej żółta lampka z symbolem okładzin. Z kolei pod świecącą kontrolkę hamulca ręcznego może być podporządkowana informacja o problemach z płynem hamulcowym. Gdy świeci żółta lampka ABS, należy sprawdzić jego czujnik.

– Generalnie zasada jest taka, że jazdy nie wolno kontynuować, jeśli świeci się kontrolka w kolorze czerwonym. To najczęściej informacje o niskim poziomie oleju, zbyt wysokiej temperaturze silnika albo problemach z ładowaniem prądu. Jeśli natomiast świeci któraś z żółtych kontrolek, można bez obaw dojechać do mechanika – mówi Stanisław Płonka.

Jak czytać tablicę wskaźników?
W zależności od modelu samochodu liczba kontrolek może być różna. Poza tymi, które informują np. o rodzaju włączonych świateł, oblodzeniu jezdni, wyłączeniu systemu kontroli trakcji czy niskiej temperaturze, wszystkie powinny zgasnąć po uruchomieniu zapłonu i włączeniu silnika.

Kontrolki w samochodzie - czerwone kontrolki

Akumulator. Po uruchomieniu silnika kontrolka powinna zgasnąć. Jeśli tego nie zrobi, prawdopodobnie mamy do czynienia z problemami z ładowaniem. Jeżeli nie działa alternator, samochód zajedzie tylko taki dystans, na jaki wystarczy mu prądu zmagazynowanego w akumulatorze. W niektórych samochodach migająca od czasu do czasu kontrolka może świadczyć także o ślizgającym się, zużytym pasku alternatora.

Temperatura silnika. To jeden z najistotniejszych parametrów odpowiadających za prawidłową pracę samochodu. Jeśli wskazówka powędruje powyżej 100 stopni Celsjusza, lepiej zatrzymaj samochód. Podobnie jak zapali się czerwona kontrolka temperatury płynu chłodniczego (termometr i fale), Przegrzany silnik to niemal pewne kłopoty z kompresją i konieczny remont. Z kolei zbyt niska temperatura może świadczyć o problemach z termostatem. Silnik nie będzie wówczas narażony na takie same konsekwencje jak w przypadku przegrzania, ale niedogrzany zużyje znacznie więcej paliwa.

Olej silnikowy. Po uruchomieniu silnika kontrolka powinna zgasnąć. Jeśli tego nie zrobi, zatrzymaj samochód na równej powierzchni i odczekaj aż olej spłynie do miski. Następnie sprawdź jego poziom. Najprawdopodobniej silnik daje znać o problemach ze smarowaniem, wynikających z niedoboru oleju. Jazda grozi wówczas zatarciem jednostki napędowej, a także współpracującej z nią turbosprężarki, która także jest smarowana tą cieczą.

Hamulec ręczny. Jeśli hamulec jest już zużyty, w czasie jazdy kierowca nie odczuje, że nie zwolnił go do końca. Wówczas poinformuje o tym czerwona kontrolka z wykrzyknikiem. Może się to okazać bardzo pomocne, bo długa jazda z nawet minimalnie zaciągniętym ręcznym to zwiększone zużycie paliwa i hamulców. Pod tą lampkę często skierowane są także problemy z płynem hamulcowym.

Pasy bezpieczeństwa. Kiedy kierowca lub któryś z pasażerów nie zapnie pasów, na tablicy wskaźników świeci się czerwona lampka z symbolem człowieka na fotelu i pasami. Niektórzy producenci, np. Citroen stosują osobne kontrolki dla każdego miejsca w samochodzie.

Kontrolki w samochodzie - pomarańczowe kontrolki

Check engine. W starszych samochodach może występować jako napis, w nowszych przeważnie to symbol silnika. W jednostkach benzynowych odpowiada dieslowskiej kontrolce ze sprężynką. Sygnalizuje wszelkie awarie podzespołów sterowanych przez elektronikę – od świec, przez cewki zapłonowe po problemy z układem wtryskowym. Często po zapaleniu się tej kontrolki silnik przechodzi w tryb awaryjny – pracuje z mniejszą mocą.

EPC. W samochodach grupy Volkswagen kontrolka sygnalizująca problemy z pracą samochodu, wynikające m.in. z usterek elektroniki. Może zapalić się sygnalizując awarię świateł stopu albo czujnika temperatury cieczy chłodzącej.

Wspomaganie kierownicy. W sprawnym samochodzie kontrolka powinna gasnąć zaraz po zapłonie. Jeśli po uruchomieniu silnika ciągle się pali, samochód informuje o awarii układu elektronicznego wspomagania. Jeśli mimo świecącej kontrolki wspomaganie działa, komputer może w ten sposób informować np. o awarii czujnika kąta skrętu. Druga możliwość - kontrolka i wyłączone wspomaganie. W samochodach z układem elektronicznym w przypadku awarii kierownica chodzi bardzo ciężko i trudno będzie kontynuować jazdę. 

Zagrożenie pogodowe. Wielu producentów informuje w ten sposób o niebezpieczeństwie wynikającym z niskiej temperatury panującej na zewnątrz. To np. możliwość oblodzenia jezdni. Np. Ford uruchamia taką śnieżkę, a Volkswagen stosuje sygnał dźwiękowy i migającą wartość temperatury na głównym wyświetlaczu.

ESP, ESC, DCS, VCS Nazwa w zależności od producenta może się różnić, ale chodzi układ stabilizacji toru jazdy. Zapalona kontrolka sygnalizuje jego uruchomienie, a więc poślizg. Jeśli świeci kontrolka i napis OFF, to znaczy, że system ESP jest wyłączony. Trzeba go włączyć przyciskiem, a jeśli to nie działa, udać się do serwisu.

Ogrzewanie szyby. Kontrolka obok oznaczenia szyby przedniej lub tylnej informuje o uruchomieniu ich ogrzewania.

Świeca żarowa. W większości diesli pełni taką samą funkcję jak „chceck engine” w benzyniakach. Może sygnalizować problemy z układem wtryskowym, filtrem cząstek stałych, pompą, ale także świecami żarowymi. Nie powinna świecić w czasie jazdy.

Poduszka powietrzna. Jeśli nie gaśnie po uruchomieniu silnika, system informuje kierowcę, że poduszka jest nieaktywna. Przyczyn może być wiele. W samochodzie bezwypadkowym mogą to być problemy z połączeniami, które po przesmarowaniu kostek specjalnym sprayem ustąpią. Ale jeśli auto uczestniczyło w wypadku i poduszka została wystrzelona, a nie nabito jej powtórnie, kontrolka będzie to sygnalizować. Zastanawiać powinien także brak tej kontrolki. Jeśli po uruchomieniu nie zaświeci nawet na sekundę-dwie, prawdopodobnie została odłączona, aby zatuszować wystrzelenie poduszek.

Poduszka pasażera. Podświetlenie zmienia się po aktywowaniu poduszki. Kiedy jest nieaktywna, np. podczas przewozu dziecka w foteliku tyłem do kierunku jazdy, zapala się kontrolka informująca o wyłączonej ochronie.

ABS. To najprawdopodobniej problemy z układem odpowiadającym za wspomaganie hamowania w awaryjnej sytuacji. Zazwyczaj kończy się na uszkodzonym czujniku, którego wymiana nie musi być bardzo kosztowna. Ale kontrolka będzie świeciła także np. wówczas, gdy mechanik źle zamontuje piastę i uniemożliwi komputerowi odbiór sygnału o poprawnie działającym układzie. Poza kontrolką ABS wiele marek stosuje także osobną lampkę informującą o zużyciu klocków hamulcowych.

Kontrolki w samochodzie - kontrolki w innych kolorach

Światła. O użyciu świateł postojowych lub mijania świadczy zapalona kontrolka w kolorze zielonym. Lampka niebieska informuje  o uruchomieniu świateł drogowych - tzw. długich.

Sygnalizacja otwartych drzwi lub klapy. W samochodach z bardziej rozbudowanymi komputerami na wyświetlaczu znajdziemy informację o tym, które drzwi są niedomknięte. Samochód poinformuje w ten sposób także o otwartej klapie bagażnika lub masce. Mniejsze, tańsze modele nie rozróżniają otworów i sygnalizują otwarcie każdego z nich wspólną kontrolką.  

Klimatyzacja. O jej działaniu świadczy zapalona kontrolka, której kolor może być różny. Przeważnie jest żółty, lub zielony, ale np. Hyundai stosuje w tej chwili światło niebieskie. 

Bartosz Gubernat
fot. Bartosz Gubernat