Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Land Rover. Legendarna marka kończy 70 lat

Zdzisław Podbielski
Policyjny Land Rover z 1974 r.Fot. Land Rover
Policyjny Land Rover z 1974 r.Fot. Land Rover
Samochody marki Land Rover zaliczane są do wyjątkowych w dziejach światowej motoryzacji. Obok amerykańskiego Willysa (obecnie Jeep) i rosyjskiego GAZ-a, spopularyzowały konstrukcję małego samochodu terenowego.

Znawcy tematu pewnie wymienią także pojazdy tego rodzaju i innych marek, np. niemieckiego Volkswagena typ 82 tzw. Kübelwagen czy choćby włoskiego Fiata 508C Militare. Ale to właśnie te trzy wyżej wymienione marki mają największe zasługi w rozwoju – używając dawnego polskiego określenia – łazików. To one zasługują na wyróżnienie, a wśród nich teraz na szczególne Land Rover, której samochody właśnie w tym roku obchodzą swój jubileusz – 70 lat.

Ciekawa jest geneza powstania Land Rovera jako samochodu. Aby ją przedstawić trzeba sięgnąć do znacznie odleglejszego niż 70 lat temu czasu. Otóż J.K. Starley i W. Sutton w 1878 r. w Coventry założyli fabrykę rowerów, która 18 lat później otrzymała oficjalną nazwę Rover Cycle Co. – od „pedałowców” tej firmy pochodzi polska nazwa rower. W latach 1903-1926 wytwarzano motocykle i równocześnie z nimi, bo w 1904 r. powstał pierwszy czterokołowy samochód. Dwa lata później firma zmieniła nazwę na Rover Company Limited. Jej samochody zdobyły dużą popularność w latach 20. i 30. ubiegłego wieku. Wytwarzała ich całą gamę, z silnikami 2- i 4-cylindrowymi, a w latach 30. XX wieku także duże samochody osobowe napędzane 6-cylindrowymi silnikami.

W czasie II wojny światowej fabryka w Coventry przestawiła się na produkcję silników lotniczych i została zniszczona przez niemieckie naloty bombowe. Po zakończeniu wojny produkcję przeniesiono do Solihull koło Birmingham. Tam od 1946 r. wytwarzano przedwojenne modele samochodów, a 2 lata później zmodernizowano pojazdy, m.in. wyposażając je w nowoczesne silniki.

Zobacz także: Jak zadbać o akumulator?

Samochody marki Rover były cenione przez odbiorców ze względu na walory eksploatacyjne i jakość wykonania. Jednak bracia Maurice i Spencer Wilks, zarządzający firmą Rover Co. Ltd nie byli w pełni usatysfakcjonowani. Wiedzieli bowiem jak przydatne okazały się osobowo-terenowe pojazdy używane przez wojsko, a tuż po wojnie również przez cywilną ludność. Postanowili więc spróbować szczęścia i podjąć produkcję tego rodzaju aut.

Wzięli pod uwagę istniejącą powojenną sytuację – znajdującą się w głębokim kryzysie angielską gospodarkę i … użyli małego podstępu. Aby ominąć istniejące programy oszczędnościowe oznajmili, że nie będzie to samochód, lecz pojazd dla rolnictwa. Prosty konstrukcyjnie i zdolny do poruszania się po nieutwardzonych drogach. Taki rodzaj traktora rolniczego. Od jego przeznaczenia wywodzi się nazwa Land, a dlaczego Rover już wiemy.

Do budowy pojazdu ograniczyli stosowanie wówczas brakującej stali i nadwozie wykonano z prostych, mało kształtowanych aluminiowych blach. I znowu trochę oszukali, gdyż to „oszczędne” nadwozie umocowano do ramy nośnej wykonanej ze stali. Nie było czasu na opracowanie we własnym zakresie wszystkich zespołów nowego pojazdu. Dlatego te ważne konstrukcyjnie  zespoły podwozia wraz z zawieszeniem kół i elementami przeniesienia napędu, a więc skrzynię rozdzielczą i mosty napędowe wykorzystano z amerykańskich Willysów. Były dostępne, gdyż pozostały z powojennych Jeepów. Nie przypadkowo więc angielski Land Rover miał taki sam rozstaw osi (80 cali) jak Willys. Silnik i skrzynię biegów natomiast przeniesiono z samochodów osobowych marki Rover.

[page_break]

Policyjny Land Rover z 1974 r.Fot. Land Rover
Policyjny Land Rover z 1974 r.

Fot. Land Rover

Prototypowy Land Rover był rzeczywiście przygotowany do prac w rolnictwie. W przekładniach miał odpowiednie przełożenia, np. do poruszania się z niewielką prędkością i wyprowadzenie mocy od silnika, tzw. wałek odbioru mocy do napędu sprzętu używanego w gospodarstwie. Nadwozie było bardzo uproszczone, bez drzwi. Do Landa wchodziło się i z niego wychodziło przez wycięcia w ścianach bocznych nadwozia, a kierownicę umieszczono po środku, w osi podłużnej pojazdu, jak w traktorze. Kierowca siedział na środkowym fotelu (bocznych nie było), a za oparciem tego fotela znalazło się zapasowe koło. Pomimo wielu części pochodzących od Willysa, angielski Land Rover  nie był podobny do amerykańskiego pojazdu. Różnił się oryginalnie i spartańsko wykonanym nadwoziem.

Szybko zorientowano się, że Land może mieć szersze zastosowanie, nie tylko w rolnictwie. Wykonano ulepszoną jego wersję i postanowiono zaprezentować ją publicznie, na odbywającej się w kwietniu 1948 r. wystawie samochodowej w Amsterdamie. Od tego momentu liczy się 70 - lecie Land Rovera. Wtedy bowiem już przestał wyglądać jak maszyna rolnicza i stał się samochodem. Otrzymał boczne drzwi, kanciaste błotniki przednie, a górną część nadwozia stanowiła opończa brezentowa rozpięta na rurowym szkielecie. Charakterystycznie zamocowano koło zapasowe, na pokrywie („masce”) komory silnika.

Amsterdamski pokaz Landów zakończył się wielkim sukcesem i spełniło się marzenie braci Wilks. Nie zamierzali przecież długo utrzymywać produkcji. Zmienili zdanie, bo posypały się zamówienia, które wymusiły rozwój pojazdu. Produkcję uruchomiono w czerwcu 1948 r., a już w następnym roku pojawiła się odmiana nadwoziowa ze sztywnym dachem, tzw. station wagon oraz wersja wojskowa.

Do napędu wojskowych Landów stosowano niezawodne silniki benzynowe typ B40 sławnej firmy Rolls-Royce. Wojna koreańska, w której wzięły udział, potwierdziła ich przydatność i od 1956 r. firma z Solihull stała się głównym dostawcą lekkich pojazdów terenowych dla brytyjskiej armii.

Zaczęły pojawiać się liczne odmiany i wersje Land Roverów, nie tylko z silnikami umieszczonymi przed kabiną pasażerską, ale i nadwoziami typu wagonowego. Były też odmiany ze zróżnicowanym rozstawem osi. Już w 1954 r. rozstaw osi z 80, powiększono do 86-cali. Powstały Land Rovery z oznaczeniami: 107, 88 i 109, pochodzącymi od przybliżonej wielkości rozstawu osi.

W dziejach Land Rovera wytwarzano modele wyróżniane nazwami: Defender, Range Rover, Freelander i Discovery. W 1994 r. firmę przejął niemiecki koncern BMW, w 2000 r. odsprzedał ją amerykańskiemu Fordowi, a ten z kolei w 2008 r. indyjskiemu koncernowi przemysłowemu Tata.

Ostatni model Defendera w 2016 r. wyjeżdża z fabryki w SolihullFot. Land Rover
Ostatni model Defendera w 2016 r. wyjeżdża z fabryki w Solihull

Fot. Land Rover

W połowie lat 80. ubiegłego wieku powstały nowe modele z założenia spartańsko wykonanego pojazdu: One Ten (oznaczony 110) i Ninety (90). Otrzymały wspólną nazwę Defender. Od poprzedników różniły się wieloma elementami podwozia poprawiającymi warunki jazdy, pochodzącymi z luksusowego Landa jakim był Range Rover. Defender pozostał mocnym w budowie, na ramie nośnej. Zdawał egzamin w różnych częściach świata, w najtrudniejszych warunkach. Jego możliwości terenowe sprawdzano w cyklicznie odbywającym się, zaliczanym do bardzo trudnych, rajdzie Camel Trophy. Wielkim zaskoczeniem była wiadomość, że wytwórnia z Solihull w styczniu 2016 r. zaprzestała produkcji Defendera. Ma ją wznowić, podobno w przyszłym roku, po gruntownej zmianie konstrukcyjnej tego pojazdu.

W rodzinie Land Roverów oddzielne miejsce zajmuje Range Rover, uważany  za pierwszy pojazd na świecie łączący dużą wygodę jazdy z łatwością poruszania się w terenie. I jeszcze do tego z wówczas elegancko wyglądającym nadwoziem. Jego użytkownikami byli, m.in.: brytyjski dwór królewski, książę Monako Rainier i król Jordanii Hussein. Pojazd ten powstał w 1970 r. i ze swoją formą konstrukcyjną przetrwał wiele lat. Dopiero w 1994 r. przeszedł gruntowną modernizację. Unowocześniono nadwozie i wprowadzono nową gamę silników, a także pierwszy raz na świecie system przełączania biegów szosowych (wyższych) i terenowych (niższych) tą samą dźwignią zmiany przełożeń. Warto też dodać, że dwa lata wcześniej Range otrzymał elektrycznie sterowane zawieszenie na powietrznych poduszkach, umożliwiające zmianę prześwitu nad podłożem. W drugim dziesięcioleciu XXI wieku przeprowadzono dalsze modernizacje Range Rovera.

Pod zarządem BMW, w 1997 r. na rynku pojawił się nowy model Land Rovera nazwany Freelander. Adresowany do ludzi uprawiających turystykę, zaliczany do rekreacyjnych. I nic nie mający wspólnego z mocnymi konstrukcjami Landów, gdyż jego nadwozie wykonano jako samonośne z ocynkowanych blach, uzupełnionych plastikowymi błotnikami. W 2014 r. Freelandera zastąpił Discovery Sport.

Na frankfurckim salonie samochodowym w 1989 r. zaprezentowano nowy model Land Rovera. Zbudowany z wykorzystaniem zespołów podwozia Range Rovera, ale np. z oferowanymi silnikami o mniejszej mocy i mniej elegancko wykonanym nadwoziem. Zajął miejsce pomiędzy spartańskim Defenderem i luksusowym Range Roverem. Z biegiem lat pojawiły się jego kolejne generacje, a najnowsza może zaspokoić wymagania odbiorców uterenowionych SUV-ów.

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na motofakty.pl Motofakty