Uprawnienia strażników miejskich (gminnych) w zakresie kontroli ruchu drogowego jasno określone zostały w art. 129b Ustawy Prawo o ruchu drogowym. Wynika z niego, że mogą oni zatrzymywać kierowców:
- niestosujących się do zakazu ruchu w obu kierunkach (określonego odpowiednim znakiem),
- naruszających przepisy o zatrzymaniu lub postoju pojazdów.
Do tego dochodzi:
- usuwanie (odholowywanie) pojazdów – takich, których stan wskazuje na to, że nie są używane (porzucone, bez tablic rejestracyjnych) oraz tych, których kierowcy popełnili wykroczenia (np. parkując w miejscu gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu).
- zakładanie blokad na koła.
Ponadto strażnicy mają prawo karać za:
- prowadzenie pojazdu bez wymaganych przepisami świateł lub pozostawianie pojazdu bez wymaganego oświetlenia,
- tamowanie lub utrudnianie ruchu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu,
- prowadzenie pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu bez wymaganych uprawnień, pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu, bez posiadania przy sobie wymaganych dokumentów,
- posługiwanie się kartą parkingową bez uprawnień,
- zanieczyszczanie drogi publicznej lub pozostawianie na niej pojazdu, przedmiotu albo zwierzęcia w okolicznościach, w których może to spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym.
W ramach wykonywania swoich zadań funkcjonariusze straży są upoważnieni do wspomnianego już wydania nakazu usunięcia pojazdu, a także do zatrzymania samochodu/motocykla/skutera, sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem, legitymowania uczestników ruchu i wydawania im wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu, a także żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.
Parkowanie bolączką kierowców
– W 80 proc. przypadków wykroczenia w ruchu drogowym są popełniane w związku z zatrzymywaniem i postojem pojazdów w miejscach niedozwolonych – mówi Henryk Martynowski, komendant Straży Miejskiej w Zielonej Górze. – Zgłoszenia dotyczące nieprawidłowego parkowania stanowią 27,6 proc. ogółu zgłoszeń wpływających na linię alarmową 986 i jest to jednocześnie największa kategoria zawiadomień. Wynika z tego, że naruszenia przepisów w zakresie zatrzymania i postoju pojazdów są dla mieszkańców Łodzi bardzo istotnym problemem – stwierdza Marek Marusik, zastępca naczelnika Wydziału Dowodzenia Straży Miejskiej w Łodzi.
Zobacz także: Renault Megane Grandtour w naszym teście Jak
Jak sprawdza się Hyundai i30?
Zdaniem Wojciecha Bafii, zastępcy komendanta Straży Miejskiej w Kielcach, jednym ze źródeł problemów jest niewystarczająca liczba miejsc postojowych w miastach. „Ale nie można nie zauważać faktu powszechnego w Polsce lekceważenia przepisów” – dodaje Wojciech Bafia. Wskazuje, że z punktu widzenia strażników miejskich kłopotem w skuteczniejszym zwalczaniu niepożądanych zachowań jest brak ustawy o monitoringu wizyjnym oraz nieprzystosowane do rzeczywistości przepisy regulujące sprawy nakładania mandatów (mowa o kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia). „Obecnie nie można ukarać mandatem karnym sprawcy wykroczenia po zaobserwowaniu tego faktu przez operatora monitoringu, gdyż warunkiem jest naoczne, a więc na miejscu wykroczenia, stwierdzenie tego zdarzenia przez funkcjonariusza. W praktyce tylko niewielka część sytuacji zaobserwowanych w ten sposób możliwa jest do wyegzekwowania i to wyłącznie przez skierowanie sprawy do sądu, co znacznie wydłuża procedurę i przysparza niepotrzebnej biurokracji” – przekonuje zastępcy komendanta Straży Miejskiej w Kielcach.
Mandaty, ale nie tylko
Jak kończy się dla kierowców spotkanie ze strażnikami? Zwykle mandatem, choć mundurowi mają też do dyspozycji inny oręż. – Strażnicy miejscy podjęli w 2016 roku 15 241 interwencji komunikacyjnych. W tej kategorii zdarzeń reagowali na wykroczenia polegające na naruszeniu przepisów ruchu drogowego, w odniesieniu do kierujących samochodami, motocyklami, motorowerami, rowerami i pieszych. Mandatem karnym ukarano ogółem 6318 osób. W 1687 przypadkach zastosowano środki oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia, a wobec 374 sprawców wykroczeń drogowych skierowano wnioski o ukaranie do sądu – wylicza Jacek Pytel ze Straży Miejskiej w Katowicach. Pytany o zakładanie blokad wyjaśnia, że takie działania również były prowadzone, chociaż od razu zaznacza: „Strażnicy zamiast używać źle kojarzących się ze Strażą Miejską tzw. blokad, w minionym roku, aż 3435 razy wybrali formę wezwań do siedziby Straży w celu złożenia zeznania w związku z ujawnionym wykroczeniem (dla właściciela lub użytkownika pojazdu pozostawionego w miejscu widocznym dla kierowcy) – formy o wiele bardziej wygodnej”.
Ciekawym posunięciem szczecińskich strażników jest publikowanie na stronie internetowej
www.sm.szczecin.pli wysyłanie w formie komunikatów do lokalnych mediów harmonogramów i planów kontroli kończących się założeniem blokad lub użyciem holownika. – Taki sposób podawania do wiadomości publicznej informacji, gdzie i kiedy pojawią się strażnicy z Referatu Ruchu Drogowego, ma przestrzec kierowców przed bezmyślnym parkowaniem – przekonuje insp. Joanna Wojtach, rzecznik prasowy Straży Miejskiej w Szczecinie.
O skomentowanie działań straży miejskich poprosiliśmy Emila Rau, słynnego „Łowcę fotoradarów”, który przez lata wskazywał nieprawidłowości strażników w zakresie dokonywanych pomiarów. - Odebranie strażom miejskim możliwości mierzenia prędkości za pomocą fotoradarów to 50% sukcesu. Drugie 50% stanowiłoby przekierowanie wpływów z nakładanych przez strażników mandatów do budżetu państwa, a nie kas miast czy gmin - mówi Emil Rau. Dlaczego? - Strażnik miejski, mając możliwość nałożenia mandatu w wysokości 500 zł zwykle nakłada maksymalną kwotę, dbając o przychody do kasy własnego miasta. A może być inaczej. Policjanci, jeżeli mają możliwość, biorą pod uwagę „widełki” dotyczące wysokości mandatu, który zasila później konto urzędów skarbowych - mówi Emil Rau. „Łowca fotoradarów” wierzy, że zmiana dotycząca sposobu przekazywania wpływów z mandatów spowodowałaby karanie kierowców przez straże miejskie w sposób bardziej adekwatny do sytuacji.
Efekty działań Straży Miejskich w 2016 r. w wybranych miastach
Miasto | Usunięte pojazdy1 | Założone blokady | Nieprawidłowe parkowanie | Naruszenia zakazów dotyczących ruchu | Liczba wystawionych mandatów | Kwota wystawionych mandatów (zł) |
Bydgoszcz | 854 | 2539 | 9384 | 30332 | 2915 | 297 250 |
Gdańsk | 653 | 3833 | 18 262 | 6202 | 11 445 | 1 056 350 |
Katowice | 140 | 2874 | 10 949 | b.d. | 5875 | 578 220 |
Kielce | 264 | 1551 | 7329 | 2132 | 34743 | 340 4103 |
Lublin | 263 | 1280 | b.d. | b.d. | 7294 | 802 500 |
Łódź | 341 | 6997 | 17 579 | 3358 | 14 070 | 1 481 390 |
Olsztyn | 10 | 309 | 94927 | 207 | 2043 | b.d. |
Opole | 127 | 92 | Nie prowadzą takiej statystyki | 7738 | 2290 | 206 280 |
Poznań | 1126 | 11 958 | 33 585 | 23 321 | 2 391 505 | |
Szczecin | 885 | 3889 | 24 5164 | 343 | 67265 | 827 7105 |
Rzeszów | 24 | 313 | 802 | 78 | 911 | 65 970 |
Warszawa | 20 164 | 2301 | 236 2526 | 106 063 | 11 168 240 | |
Zielona Góra | 9 | Nie posiadają blokad | 714 | 143 | b.d. | b.d. |
Efekty działań Straży Miejskich w I kwartale 2017 r. w wybranych miastach
Miasto | Usunięte pojazdy1 | Założone blokady | Nieprawidłowe parkowanie | Naruszenia zakazów dotyczących ruchu | Liczba wystawionych mandatów | Kwota wystawionych mandatów (zł) |
Bydgoszcz | 203 | 991 | 2371 | 1078** | 986 | 112 600 |
Gdańsk | 150 | 1430 | 6684 | 3058 | 4839 | 467 670 |
Katowice | 21 | 697 | 3272 | b.d. | 1606 | 156 850 |
Kielce | 117 | 701 | 2419 | 672 | 12353 | 121 8703 |
Lublin | 105 | 1613 | b.d. | b.d. | 3158 | 356 000 |
Łódź | 146 | 1489 | 4676 | 1857 | 5154 | 518 920 |
Olsztyn | 3 | 91 | 31757 | 48 | 715 | b.d. |
Opole | 21 | 69 | Nie prowadzą takiej statystyki | 1620 | 698 | 54 410 |
Poznań | 199 | 3926 | 12 979 | 9379 | 947 840 | |
Rzeszów | 5 | 110 | 263 | 6 | 288 | 19 200 |
Szczecin | 229 | 537 | 6681 | 73 | 19545 | 269 5405 |
Warszawa | 5505 | 670 | 69 2566 | 36 335 | 3 607 450 | |
Zielona Góra | 3 | Nie posiadają blokad | 83 | 18 | b.d. | b.d. |
1w trybie art. 50a (nieużywane) i 130a ustawy PRD
2wyliczona na podstawie liczby wszystkich ujawnionych wykroczeń komunikacyjnych
3Liczby i kwoty mandatów są podane za wszystkie wykroczenia drogowe plus wykroczenia z art.144 KW, które w 99 proc. są popełniane przez kierowców parkujących pojazdy na zieleńcach.
4Liczba interwencji
5Dotyczy nieprawidłowego parkowania, brak danych obejmujących pozostałe wykroczenia
6Zdarzenia w związku z zarejestrowanymi nieprawidłowościami w ruchu drogowym
7Liczba uwzględnia wszystkie podjęte interwencje, czyli mandaty, pouczenia, wnioski do sądu, zawiadomienia o popełnionym wykroczeniu
Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?