Miliony złotych mandatów, czyli za co straż miejska karze kierowców?

Uprawnienia strażników miejskich (gminnych) w zakresie kontroli ruchu drogowego jasno określone zostały w art. 129b Ustawy Prawo o ruchu drogowym. Wynika z niego, że mogą oni zatrzymywać kierowców:

• niestosujących się do zakazu ruchu w obu kierunkach (określonego odpowiednim znakiem),
• naruszających przepisy o zatrzymaniu lub postoju pojazdów.

Do tego dochodzi:

• usuwanie (odholowywanie) pojazdów – takich, których stan wskazuje na to, że nie są używane (porzucone, bez tablic rejestracyjnych) oraz tych, których kierowcy popełnili wykroczenia (np. parkując w miejscu gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu).
• zakładanie blokad na koła.

Ponadto strażnicy mają prawo karać za:

• prowadzenie pojazdu bez wymaganych przepisami świateł lub pozostawianie pojazdu bez wymaganego oświetlenia,
• tamowanie lub utrudnianie ruchu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu,
• prowadzenie pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu bez wymaganych uprawnień, pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu, bez posiadania przy sobie wymaganych dokumentów,
• posługiwanie się kartą parkingową bez uprawnień,
• zanieczyszczanie drogi publicznej lub pozostawianie na niej pojazdu, przedmiotu albo zwierzęcia w okolicznościach, w których może to spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym.

W ramach wykonywania swoich zadań funkcjonariusze straży są upoważnieni do wspomnianego już wydania nakazu usunięcia pojazdu, a także do zatrzymania samochodu/motocykla/skutera, sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem, legitymowania uczestników ruchu i wydawania im wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu, a także żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.

Redakcja poleca:

Niechlubny rekord. 234 km/h na drodze ekspresowej
Za co policjant może odebrać prawo jazdy?
Najlepsze samochody za klika tysięcy złotych

Parkowanie bolączką kierowców

 – W 80 proc. przypadków wykroczenia w ruchu drogowym są popełniane w związku z zatrzymywaniem i postojem pojazdów w miejscach niedozwolonych – mówi Henryk Martynowski, komendant Straży Miejskiej w Zielonej Górze. – Zgłoszenia dotyczące nieprawidłowego parkowania stanowią 27,6 proc. ogółu zgłoszeń wpływających na linię alarmową 986 i jest to jednocześnie największa kategoria zawiadomień. Wynika z tego, że naruszenia przepisów w zakresie zatrzymania i postoju pojazdów są dla mieszkańców Łodzi bardzo istotnym problemem – stwierdza Marek Marusik, zastępca naczelnika Wydziału Dowodzenia Straży Miejskiej w Łodzi.

Zobacz także: Renault Megane Grandtour w naszym teście Jak

Jak sprawdza się Hyundai i30?

Zdaniem Wojciecha Bafii, zastępcy komendanta Straży Miejskiej w Kielcach, jednym ze źródeł problemów jest niewystarczająca liczba miejsc postojowych w miastach. „Ale nie można nie zauważać faktu powszechnego w Polsce lekceważenia przepisów” – dodaje Wojciech Bafia. Wskazuje, że z punktu widzenia strażników miejskich kłopotem w skuteczniejszym zwalczaniu niepożądanych zachowań jest brak ustawy o monitoringu wizyjnym oraz nieprzystosowane do rzeczywistości przepisy regulujące sprawy nakładania mandatów (mowa o kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia). „Obecnie nie można ukarać mandatem karnym sprawcy wykroczenia po zaobserwowaniu tego faktu przez operatora monitoringu, gdyż warunkiem jest naoczne, a więc na miejscu wykroczenia, stwierdzenie tego zdarzenia przez funkcjonariusza. W praktyce tylko niewielka część sytuacji zaobserwowanych w ten sposób możliwa jest do wyegzekwowania i to wyłącznie przez skierowanie sprawy do sądu, co znacznie wydłuża procedurę i przysparza niepotrzebnej biurokracji” – przekonuje zastępcy komendanta Straży Miejskiej w Kielcach.

Mandaty, ale nie tylko

Jak kończy się dla kierowców spotkanie ze strażnikami? Zwykle mandatem, choć mundurowi mają też do dyspozycji inny oręż. – Strażnicy miejscy podjęli w 2016 roku 15 241 interwencji komunikacyjnych. W tej kategorii zdarzeń reagowali na wykroczenia polegające na naruszeniu przepisów ruchu drogowego, w odniesieniu do kierujących samochodami, motocyklami, motorowerami, rowerami i pieszych. Mandatem karnym ukarano ogółem 6318 osób. W 1687 przypadkach zastosowano środki oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia, a wobec 374 sprawców wykroczeń drogowych skierowano wnioski o ukaranie do sądu – wylicza Jacek Pytel ze Straży Miejskiej w Katowicach. Pytany o zakładanie blokad wyjaśnia, że takie działania również były prowadzone, chociaż od razu zaznacza: „Strażnicy zamiast używać źle kojarzących się ze Strażą Miejską tzw. blokad, w minionym roku, aż 3435 razy wybrali formę wezwań do siedziby Straży w celu złożenia zeznania w związku z ujawnionym wykroczeniem (dla właściciela lub użytkownika pojazdu pozostawionego w miejscu widocznym dla kierowcy) – formy o wiele bardziej wygodnej”.

Ciekawym posunięciem szczecińskich strażników jest publikowanie na stronie internetowej www.sm.szczecin.pl i wysyłanie w formie komunikatów do lokalnych mediów harmonogramów i planów kontroli kończących się założeniem blokad lub użyciem holownika. – Taki sposób podawania do wiadomości publicznej informacji, gdzie i kiedy pojawią się strażnicy z Referatu Ruchu Drogowego, ma przestrzec kierowców przed bezmyślnym parkowaniem – przekonuje insp. Joanna Wojtach, rzecznik prasowy Straży Miejskiej w Szczecinie.

O skomentowanie działań straży miejskich poprosiliśmy Emila Rau, słynnego „Łowcę fotoradarów”, który przez lata wskazywał nieprawidłowości strażników w zakresie dokonywanych pomiarów. - Odebranie strażom miejskim możliwości mierzenia prędkości za pomocą fotoradarów to 50% sukcesu. Drugie 50% stanowiłoby przekierowanie wpływów z nakładanych przez strażników mandatów do budżetu państwa, a nie kas miast czy gmin - mówi Emil Rau. Dlaczego? - Strażnik miejski, mając możliwość nałożenia mandatu w wysokości 500 zł zwykle nakłada maksymalną kwotę, dbając o przychody do kasy własnego miasta. A może być inaczej. Policjanci, jeżeli mają możliwość, biorą pod uwagę „widełki” dotyczące wysokości mandatu, który zasila później konto urzędów skarbowych - mówi Emil Rau. „Łowca fotoradarów” wierzy, że zmiana dotycząca sposobu przekazywania wpływów z mandatów spowodowałaby karanie kierowców przez straże miejskie w sposób bardziej adekwatny do sytuacji.

Efekty działań Straży Miejskich w 2016 r. w wybranych miastach

Efekty działań Straży Miejskich w I kwartale 2017 r. w wybranych miastach

¹w trybie art. 50a (nieużywane) i 130a ustawy PRD
²wyliczona na podstawie liczby wszystkich ujawnionych wykroczeń komunikacyjnych
³Liczby i kwoty mandatów są podane za wszystkie wykroczenia drogowe plus wykroczenia z art.144 KW, które w 99 proc. są popełniane przez kierowców parkujących pojazdy na zieleńcach.
⁴Liczba interwencji
⁵Dotyczy nieprawidłowego parkowania, brak danych obejmujących pozostałe wykroczenia
⁶Zdarzenia w związku z zarejestrowanymi nieprawidłowościami w ruchu drogowym
⁷Liczba uwzględnia wszystkie podjęte interwencje, czyli mandaty, pouczenia, wnioski do sądu, zawiadomienia o popełnionym wykroczeniu