Policyjna kontrola bez tajemnic

Lista służb mundurowych, którym przysługuje prawo do podjęcia kontroli nie ogranicza się wyłącznie do policji. Poza tą formacją,

pojazdy do kontroli mogą zatrzymywać również funkcjonariusze Straży Granicznej i Miejskiej, a także Inspekcji Transportu Drogowego oraz celnicy. Jednak największe kompetencje w tym zakresie posiadają policjanci umundurowani.

Bez względu na miejsce oraz porę dnia, mają oni prawo zatrzymać do kontroli pojazdy poruszające się po drogach publicznych. Policjant sygnalizuje kierowcy konieczność zatrzymania pojazdu tarczą, zwaną potocznie "lizakiem". W przypadku ograniczonej widoczności, tarcza ustępuje miejsca latarce z czerwonym światłem.

Z kolei nieumundurowani funkcjonariusze policji mają prawo do kontroli wyłącznie na obszarze zabudowanym. Pora dnia nie ma tu jednak znaczenia. Podobnie jak w przypadku funkcjonariuszy umundurowanych, policjanci nieumundurowani sygnalizują konieczność zatrzymania się "lizakiem" lub czerwoną latarką. Ich obowiązkiem jest jednak okazanie legitymacji służbowej na samym początku kontroli. Funkcjonariusze umundurowani przedstawiają legitymację dopiero na żądanie kontrolowanego.

Policjanci kierujący radiowozem również mają prawo dokonać kontroli innego pojazdu. Wówczas, polecenie zatrzymania wydawane jest za pomocą urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych. Nieoznakowane radiowozy posiadają dodatkowo ekrany, na których wyświetlane są napisy informujące kierowcę o konieczności zatrzymania pojazdu. W przypadku uzasadnionych obaw, kierowca ma prawo nie zatrzymać się do kontroli. W takiej

sytuacji, najlepszym wyjściem jest zgłoszenie się do najbliższego posterunku policji w celu wyjaśnienia zdarzenia. Jest to jednak ryzykowne. Jeśli obawy kierującego okażą się bezpodstawne, zostanie on zatrzymany i oskarżony o celowe uniknięcie kontroli. Zgodnie z kodeksem wykroczeń, takie zachowanie jest zagrożone karą grzywny lub aresztem.

Zatrzymując pojazd do kontroli należy wybrać miejsce, które nie będzie utrudniało ruchu innym pojazdom, a także nie będzie stwarzało zagrożenia dla pozostałych użytkowników ruchu. W wyjątkowych sytuacjach dozwolone jest zatrzymanie auta w miejscu, gdzie obowiązuje znak B-36 - zakaz zatrzymywania się.

Gdy pojazd zostanie już zatrzymany, obowiązkiem kierowcy i pasażerów jest pozostanie na swoich miejscach. Opuszczenie pojazdu jest możliwe wyłącznie na polecenie funkcjonariusza. Po przedstawieniu się imieniem, nazwiskiem i stopniem, policjant ma obowiązek podać przyczynę zatrzymania samochodu.

Jeśli zatrzymanie pojazdu miało jedynie charakter kontrolny, a podczas sprawdzenia samochodu lub jednośladu i dokumentów nie natrafiono na żadne nieprawidłowości, funkcjonariusze spisują notatkę służbową, będącą dowodem potwierdzającym odbytą kontrolę. Jeśli jednak policjanci doszukają się uchybień, mogą zatrzymać dowód rejestracyjny lub prawo jazdy wystawiając pokwitowanie dokumentu. Z kolei w przypadku rażących zaniedbań pojazdu, które mogą zagrać bezpieczeństwu innych użytkowników dróg, taki samochód lub motocykl zostaje zatrzymany, a następnie odholowany na policyjny parking. Czynności te prowadzone są na koszt właściciela pojazdu.

Kontrole policyjne przeprowadzane są najczęściej w związku z naruszeniem przepisów ruchu drogowego, a to związane jest z pouczeniem kierującego lub nałożeniem na niego mandatu. W drugim przypadku, po wyrażeniu zgody na przyjęcie mandatu, funkcjonariusz ma obowiązek poinformować o wysokości kary, jak również ilości przyznanych punktów karnych. Kierowcy przysługuje również prawo odmowy przyjęcia mandatu. Wówczas, policjant sporządza wniosek do sądu o ukaranie kierowcy.