Przełomowa decyzja NSA. W soboty powinniśmy parkować za darmo

Przepisy polskiego prawa drogowego stanowią, że kierowcy zobowiązani są do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo. Mówi o tym art. 13b ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, który stanowi także, że takową strefę ustala rada gminy (rada miasta) na wniosek wójta (burmistrza,  prezydenta miasta).

Ustala ona wysokość i sposób pobierania opłaty, przy czym opłata za pierwszą godzinę postoju pojazdu samochodowego nie może przekraczać 3 zł. Przy ustalaniu stawek uwzględnia się progresywne narastanie opłaty przez pierwsze trzy godziny postoju, przy czym progresja nie może przekraczać powiększenia stawki opłaty o 20% za kolejne godziny w stosunku do stawki za poprzednią godzinę postoju. Stawka opłaty za czwartą godzinę i za kolejne godziny postoju nie może przekraczać stawki opłaty za pierwszą godzinę postoju.

Przepis dość jasno określa wysokość i sposób pobierania opłat na parkowanie w strefie płatnej, jednak nie konkretyzuje ważnych pojęć zastosowanych w ustawie, jak chociażby to, które dni można uznać za robocze. Pojawia się problem, ponieważ w polskim systemie prawnym brakuje legalnej definicji tego określenia, a sądy administracyjne interpretują je różnorodnie. Zdarzało się, że część z nich, w tym Naczelny Sąd Administracyjny, za taki dzień uznawały również soboty, przez co podobne podejście przejęły także niektóre gminy.

Zobacz także: Dacia Sandero 1.0 SCe. Budżetowe auto z oszczędnym silnikiem

Wątpliwości zostały rozwiane 25 kwietnia 2016 roku. Uchwała Rady miejskiej w Augustowie ustaliła strefy płatnego parkowania, dodając w zapisie, że obowiązują one także w soboty od 9:00 do 13:00. W odpowiedzi Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził nieważność tej uchwały, ustalając w ten sposób, że sobota nie może być rozpatrywana w kategorii dnia roboczego. Dzięki tej decyzji, lokalne samorządy i miejscowi prokuratorzy zaczęli analizować obowiązujące w danej miejscowości regulacje dotyczące stref płatnego parkowania, modyfikując je tak, aby działały w zgodzie ze stanowiskiem NSA lub unieważniając je. To jednak nie oznacza, że wszystkie tego typu przepisy przestały obowiązywać. Jeśli władze samorządowe nie podjęły decyzji o ich wycofaniu, nadal będą ważne.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł bowiem, że upoważnienie ustawowe do przyjęcia aktu prawa miejscowego musi być jasne i nie może opierać się na domniemaniu. Według ustawy z 18 stycznia 1951 roku, dniem wolnym od pracy są określone dni świąteczne oraz niedziele. Zdaniem NSA to jednak nie pozwala na założenie, że sobota jest dniem roboczym. 

W czerwcu Senat skierował do Sejmu projekt, według którego w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych przepis o strefach płatnego parkowania zostałby zmodyfikowany w następującym brzmieniu: Opłatę pobiera się za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni z wyjątkiem sobót oraz dni uznanych ustawowo za wolne od pracy, w określonych godzinach lub całodobowo. Dodatkowo przewidziano 3 miesiące na przekształcenie obowiązujących przepisów przez rady gmin (rady miast) tak, aby dostawać je do nowych wymogów. Sejm nadal analizuje otrzymany projekt zmiany ustawy, pierwsze czytanie w komisjach odbyło się 27 września 2017 roku.