Sprzęgło wiskotyczne

Ostatnio karierę robią samochody osobowe z napędem na obie osie. Prekursorem był Audi Quattro wprowadzony na rynek w 1979 r., teraz taki napęd ma także Fiat Panda 4x4.

Lansowanie napędu na obie osie w autach osobowych wynika ze względów bezpieczeństwa. Samochód z takim napędem jest bardziej stabilny, szczególnie na śliskiej nawierzchni. Z tego

powodu we współczesnych autach stosuje się stały napęd na obie osie. Napęd dołączalny nie sprawdza się, gdyż zanim kierowca w sytuacji awaryjnej dołączy napęd na drugą oś, jest już za późno.

Poszczególni producenci stosują różne rozwiązania techniczne. Najpopularniejszym i najtańszym jest wykorzystanie sprzęgła wiskotycznego, pełniącego rolę międzyosiowego mechanizmu różnicowego. Sprzęgło to samoczynnie rozdziela moment obrotowy silnika na

poszczególne osie w zależności od poślizgu kół przedniej i tylnej osi. Kapitalną zaletą tego sprzęgła jest możliwość rozdziału momentu obrotowego w szerokim zakresie - od zera do blisko 100%. Oznacza to, że w sytuacji poślizgu np. kół tylnej osi, niemal cały napęd jest kierowany na koła osi przedniej. Konkurencyjne rozwiązania, np. mechanizm różnicowy Torsen, może przenosić maksymalnie do 75% siły napędowej na jedną oś. Sprzęgło wiskotyczne wykorzystywane jest m. in. w Fiacie Panda. W autach rekreacyjno-terenowych sprzęgło to pełni rolę blokady klasycznego mechanizmu różnicowego. Wadą sprzęgła wiskotycznego jest opóźnienie w działaniu, które wynika z zasady pracy. Dlatego niektórzy

producenci, np. VW, Volvo, stosują bardziej wyrafinowane, ale droższe rozwiązania, np. sprzęgło Haldex.

Sprzęgło wiskotyczne składa się z zamkniętej obudowy w kształcie walca wypełnionej płynem magnetoreologicznym. W obudowie zamknięte są dwa rodzaje płytek: z nacięciami połączone są z wielowypustem wału i płytki z otworami współpracujące z rowkami w obudowie. Płytki umieszczone są na przemian i mogą się względem siebie osiowo przesuwać. Gdy nastąpi różnica obrotów między kołami przedniej i tylnej osi, dwa rodzaje płytek obracają się z różną prędkością, co doprowadza do gęstnienia płynu. Następuje więc wyrównywanie obrotów, a w przypadku dużej ich różnicy zanika poślizg sprzęgła i połączenie jest sztywne.