Świece żarowe w silnikach Diesla - eksploatacja, wymiana, ceny. Poradnik

Cechą charakterystyczną silnika wysokoprężnego jest proces spalania różniący się od tej reakcji w silniku benzynowym. O ile w tym ostatnim zapłon mieszanki następuje w wyniku iskry elektrycznej ze świecy zapłonowej, o tyle w silniku wysokoprężnym najpierw dochodzi do sprężenia powietrza do bardzo wysokiego ciśnienia (stąd nazwa tych jednostek – wysokoprężne). Sprężone powietrze osiąga wysoką temperaturę i wówczas wtryskiwane jest paliwo – następuje zapłon.

Jednak w przypadku zimnego silnika Diesla konieczne jest wstępne podgrzanie komory spalania, aby umożliwić zainicjowanie zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej. Do tego właśnie potrzebne są świece żarowe.

Trzeba pamiętać, że temperatura powietrza zasysanego do komory spalania musi osiągnąć minimum 350 stopni Celsjusza. Dlatego uruchomienie w takich warunkach diesla bez świecy żarowej graniczyłoby z cudem.

Świece żarowe podgrzewają powietrze w komorze spalania do optymalnej temperatury w czasie od kilku do kilkunastu sekund. O tym, że pracują świadczy zapalona pomarańczowa kontrolka na desce rozdzielczej (zazwyczaj z symbolem spirali). Włącza się, gdy przekręcamy kluczyk w stacyjce. Z uruchomieniem silnika trzeba zaczekać dopóki nie zgaśnie. W czasie jazdy świece żarowe nie pracują. Jeśli podczas jazdy zapali się kontrolka świec żarowych, konieczna jest wizyta w serwisie.

Grzałka w silniku wysokoprężnym

Pierwsze świece żarowe były w zasadzie prostą grzałką wkręconą w korpus silnika. Nie miały nawet osłoniętych elementów grzejnych, ich trwałość była bardzo słaba.

Zastąpiły je świece żarowe z elementem grzejnym umieszczonym wewnątrz szczelnie zamkniętej rurki. Obecnie stosuje się tzw. świece żarowe ołówkowe drugiej generacji z końcówką grzejną metalową, które przy zewnętrznej temperaturze 0 stopni C już po 4 sekundach osiągają 850 stopni, zaś po 10 sekundach nawet 1050 stopni C.

Nowocześniejsze i coraz popularniejsze są świece żarowe ceramiczne. Są one wykonane z odpornego na wysokie temperatury materiału ceramicznego, które rozgrzewają się do temperatury 1000 stopni C w ciągu zaledwie jednej sekundy, osiągając maksymalnie 1300 stopni C.

Różnica temperatur

Świece żarowe pracują w ekstremalnych warunkach. Dotyczy to zwłaszcza zimnych pór roku. Świeca w zimnym silniku musi się w kilka sekund rozgrzać do temperatury 1000 stopni C, a później jej element grzejny jest narażony na wysoką temperaturę powstałą w wyniku procesu spalania. Gdy użytkownik wyłączy silnik, świeca znowu ulega schłodzeniu.

Wszystkie te czynniki nie sprzyjają trwałości świec żarowych, choć są one przecież wykonane z bardzo trwałych materiałów (szczególnie świece ceramiczne).

Kopcenie z rury wydechowej i wydłużony czas rozruchu silnika bez względu na warunki atmosferyczne to typowe zewnętrzne objawy sygnalizujące zużycie świec żarowych.

Dostęp do nich nie jest łatwy, wymiana lub naprawa wymaga użycia specjalistycznych narzędzi. Aby dostać się do świec żarowych, należy najczęściej zdemontować osłonę silnika. Do wkręcania świec służy specjalnie ukształtowany klucz dynamometryczny.

Świeca żarowe powie ci prawdę o kondycji silnika Diesla

Na podstawie wyglądu elektrod świec zapłonowych można określić stan techniczny silnika benzynowego. Podobnie jest w przypadku świec żarowych - na podstawie wyglądu ich elementu grzejnego można określić stan silnika Diesla i układu wtryskowego.

Świeca osmolona, z widocznymi śladami sadzy świadczy o nieprawidłowym przebiegu procesu spalania. Z kolei jeśli zauważymy na świecy biały nalot, oznacza to, że paliwo jest zasiarczone.

Zaolejenie i zanieczyszczenie nagarem świadczące o nadmiernym zużyciu oleju lub uszkodzeniu pompy wtryskowej. Odpadnięcie części elementu grzejnego spowodowane może być zbyt wczesnym wtryskiem paliwa przy niedostatecznym jego rozpyleniu. Natomiast przegrzanie świecy może świadczyć o niedostatecznym chłodzeniu gniazda świecy lub wypaleniu uszczelki pod głowicą. Zaś wżery ma elemencie grzejnym spowodowane są zbyt wysokim napięciem podczas rozruchu.

Specjaliści wskazują, że żywotność świec żarowych zależna jest również od jakości paliwa. Im więcej ilość wody w paliwie, tym szybsza korozja świec i krótsza ich żywotność.

Świece żarowe kosztują od ok. 20 do 200 zł, w zależności od marki i cech techniczno-eksploatacyjnych. Tańsze oczywiście są tzw. podróbki, ale mogą one przysporzyć wiele kłopotów z silnikiem. Niewłaściwe świece mogą łamać się, a nawet powodować zwarcie w instalacji elektrycznej. Wymiana świec kosztuje 10-20 zł za sztukę.

Zdaniem eksperta
Adam Kowalski, Auto Moto Serwis ze Słupska:

-  Inaczej niż w przypadku świec zapłonowych producenci samochodów nie przewidują okresowej wymiany świec żarowych. Należy je sprawdzić w przypadku pojawienia się symptomów świadczących o ich zużyciu, a w przypadku niesprawności wymienić. W normalnych warunkach eksploatacji samochodu komplet świec żarowych wystarcza na około 15 tys. cykli rozruchowych i ok. 100 tys. km przebiegu pojazdu. Pod warunkiem, że używa się tylko takich świec żarowych, które są zalecane do konkretnej jednostki napędowej. Na trwałość świec wpływ ma stan techniczny silnika, jakość stosowanego paliwa, oleju, a także sposób eksploatacji samochodu. Jeżeli auto jeździ tylko po mieście, świece mogą zużyć się szybciej. Wpływa na to ma duża ilość uruchomień silnika, a wtedy świece są najbardziej obciążone. Wiedzą o tym dobrze np. taksówkarze. Jeśli uszkodzeniu ulegnie jedna świeca żarowa, to wówczas najlepiej wymienić cały komplet. Chodzi o to, aby wszystkie one miały taki sam okres użytkowania. Oczywiście świece muszą być tego samego rodzaju. 

Wojciech Frelichowski