Z wiatrem we włosach

W motoryzacyjnym świecie coraz trudniej o oryginalność. Prawa aerodynamiki i normy bezpieczeństwa mocno ujednoliciły

kształty aut, nie każdy producent stara się odchodzić od panujących kanonów estetyki. Jest wszakże uniwersalna recepta, by wyróżnić się z tłumu współczesnych samochodów. To kabriolety, których otwarte nadwozia z racji swojej konstrukcji odbiegają formą od klasycznych, zamkniętych karoserii. Dodajmy, że nawet małe i tanie „cabrio” to dzisiaj namiastka luksusu, bo z nim właśnie kojarzy się auto bez dachu. Może dlatego, że stereotypowe myślenie wiąże otwarte nadwozia z ekskluzywnym życiem, zamożnością i wielkim światem.

Tymczasem kabriolet wcale nie musi być luksusowy. Wręcz przeciwnie, były i są konstrukcje tego typu, które prezentują się skromnie i bardzo daleko im do przepychu. Oczywiście, nie brakuje modeli, które kosztują krocie, a rozmiarami i wyposażeniem dorównują najbardziej ekskluzywnym limuzynom. Ale nie brakuje też ofert w klasach niższych: średniej, kompaktowej, miejskiej. Samochody z otwartym nadwoziem oferowane są dzisiaj w wielu segmentach rynku i może je kupić dosłownie każdy. Nabywcy z cieńszymi portfelami mogą również korzystać z ofert rynku wtórnego, na którym można znaleźć kabriolety wszelkiej maści, zróżnicowane rocznikowo i cenowo. Każdy, kto chce mieć wiatr we włosach i widzieć błękitne niebo zamiast podsufitki może znaleźć coś dla siebie.

Kabriolety, spidery, torpedo

Według definicji kabriolet to samochód z miękkim, składanym dachem oraz opuszczanymi szybami bocznymi, mogący przewozić 4-5 osób. Jego dach powinien być nie tylko szczelny, ale też na tyle ocieplony, by umożliwiał eksploatację samochodu w każdych warunkach pogodowych. Dla podniesienia bezpieczeńswa stosuje się czasem dodatkowe pałąki przeciwkapotażowe, a dla podniesienia komfortu jazdy elektryczne lub elektrohydrauliczne sterowanie dachem. Dopuszcza się montowanie sztywnego dachu (hardtop) z blachy lub tworzywa sztucznego. Dach nie musi stanowić oddzielnego elementu i być chowany w garażu gdy nie jest potrzebny. Już przed wojną pojawiły się konstrukcje ze sztywnym dachem składanym i rozkładanym automatycznie. Takie rozwiązanie nazywane coupe-cabrio upowszechniło się od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku i jest dzisiaj powszechnie stosowane w otwartych autach. To rodzaj kabrioletu z dachem zwanym hardtopem, którego nie trzeba wciąż montować i demontować ręcznie.

Kolejnym popularnym rodzajem nadwozia otwartego jest roadster. To samochód z otwartym nadwoziem o wyraźnie

sportowym charakterze, nazywany również spiderem. Ma miejsca dla dwóch osób, a czasami dwa dodatkowe, ale bardzo skromne, oraz miękki dach o prostej konstrukcji, pozbawiony ocieplenia, chowany za fotelami i zabezpieczony pokrywą albo zupełnie odpinany. Także tutaj dopuszcza się stosowanie sztywnego dachu zwanego hardtopem. Z kolei speedster stanowi odmianę roadstera z mocniej pochyloną przednią szybą i możliwością kompletnego demontażu bocznych okien wraz z ramkami. Miękki dach ma jeszcze skromniejszy charakter i powinien być montowany sporadycznie. Speedstery są dzisiaj rzadkością, podobnie jak nadwozia typu torpedo, charakteryzujące się możliwością demontowania szyb bocznych oraz zdejmowania lub położenia na masce płaskiej szyby czołowej. Mogą mieć odpinany, miękki dach albo sztywny dach w formie hardtopu.

Z nadwozi otwartych trzeba jeszcze wymienić buggy, czyli samochód rekreacyjny, wywodzący się z pojazdów plażowych. Lekkie nadwozie z tworzyw sztucznych nie ma drzwi i zabezpieczone jest sztywnymi pałąkami przeciwkapotażowymi. Buggy nie trafiają do produkcji seryjnej, są domeną małych, wyspecjalizowanych firm. Są również nadwozia mieszane, wśród których wyróżnia się między innymi kabriolimuzyny, w których niemal całą powierzchnię

dachu między przednią i tylną szybą oraz bocznymi belkami dachowymi stanowi elastyczny materiał. Można go zwijać lub składać. Do tej grupy należą też nadwozia typu targa, zwane semikabrioletami, w których pewną część sztywnego dachu można łatwo zdemontować. Tę kategorię zamyka landaulet, ze sztywnym dachem w przedniej części i odkrytą częścią tylną. Takie auta powstają obecnie tylko na zamówienie i pełnią głównie funkcje reprezentacyjne.

Torpedo - to najpopularniejszy typ nadwozia w latach 1910-1930. Zastąpił double phaétony. Kabina miała gładkie płaszczyzny. Górna krawędź boków i drzwi stanowiła prawie prosta, pozioma linie. Dach był miękki, składany, jednak nie dawał żadnej osłony po bokach kabiny. Na zdjęciu CWS T-1 pierwszy polski samochód  osobowy  z  nadwoziem typu torpedo.

Konstrukcyjna specyfika
Samochody z otwartym nadwoziem nie należą do tanich, co po części wynika z bardziej skomplikowanego procesu projektowania i konieczności stosowania większej ilości droższych materiałów. Brak dachu połączonego trwale w wielu punktach z zasadniczym, dolnym segmentem karoserii powoduje sporą utratę sztywności. Trzeba opracowywać systemy wzmocnień poprzecznych i podłużnych, by zapewnić odporność na zginanie i skręcanie. Sztywność nadwozia sprzyja komfortowi jazdy i trwałości konstrukcji. Jest tym ważniejsza, że w wielu otwartych autach montuje się duże i bardzo mocne silniki. Ale z usztywnieniami nie można przesadzić, bo zbyt mocno wzrośnie masa własna. Nawet optymalnie zaprojektowane auta otwarte są cięższe od swoich zamkniętych odpowiedników o 130-180 kg. Konstruktorzy droższych modeli, by odciążyć otwarte konstrukcje, budują niekiedy przestrzenne ramy aluminiowe. W tańszych modelach wykorzystuje się wysoko wytrzymałą stal. To dzięki niej można zrezygnować w niektórych przypadkach z pałąków bezpieczeństwa, bo podczas dachowania odpowiednią odległość od nawierzchni jest w stanie utrzymać sama rama przedniej szyby i wzmocnienia za fotelami. Składanie i rozkładanie miękkich lub sztywnych dachów powierza się elektrycznym lub elektrohydraulicznym mechanizmom. Najszybsze potrafią postawić dach nad głową w mniej niż 10 sekund. Niektórzy wytwórcy decydują się na produkcję otwartych aut we własnych zakładach, ale wielu powierza to wyspecjalizowanym firmom. Najbardziej znani specjaliści od „cabrio” to Karmann, Valmet, ASC, Bertone i Heuliez.

Kabriolety z drugiej ręki – do 20 000 zł

 VW Golf I   (1979-1983)
Pierwsza generacja legendarnego Golfa w wersji Cabrio to już nie tylko oryginalność i styl. To również wejście w świat samochodów niemal kolekcjonerskich. Najstarsze egzemplarze mają przecież ponad 30 lat! A wciąż jeżdżą po drogach i są obiektem westchnień wielu fanów otwartego nadwozia. Decydując się na ten model trzeba usilnie szukać egzemplarza w dobrym stanie technicznym. Wyeksploatowane Golfy Cabrio I, jakich wiele na rynku, przeważnie wymagają remontu silnika i blacharskich napraw nadwozia. Mocną stroną tego auta jest dostępność do wielu zamienników oryginalnych części zamiennych, co czyni eksploatację tanią i mało kłopotliwą.

Opel Astra Cabrio  (1993-2006)

Nawet zwykły, wręcz banalny samochód kompaktowy kompletnie zmienia swój styl w wersji z otwartym nadwoziem. Opel Astra jest tego przykładem. W przypadku niemieckiego modelu za 20 000 zł można kupić egzemplarze drugiej generacji, wyprodukowane do 2006 r. Astra cabrio pierwszej generacji jest dostępna na rynku wtórnym poniżej 10 000 zł. W przypadku Astry I trzeba się liczyć z zaawansowaną korozją oraz z licznymi defektami osprzętu silnika. Często zawodzi też instalacja elektryczna i paski rozrządu.

Saab 9-3 Cabrio  (1999-2003)
Klasyka gatunku. Oryginalność Saaba Cabrio polega na tym, że powstał w Skandynawii, słynącej z kiepskiej pogody. To dowód, że otwarte auto jest pojazdem na każdą okazję. A przy tym świetnie wygląda. Mając w kieszeni kwotę 20 000 zł możemy myśleć o egzemplarzach produkowanych do 2003 r. Saab to samochód solidny, świetnie wykończony i zapewniający wysoki poziom bezpieczeństwa. Ma ekskluzywny charakter i dobre osiągi. Odznacza się dużą trwałością. Zasadnicze mankamenty to awaryjne cewki zapłonowe i mało trwałe sprzęgła.

Mazda MX-5  (1989-2006)

Oto najpopularniejszy, najlepiej sprzedający się roadster na świecie. Lekkość, łatwość prowadzenia, dobre osiągi to niezaprzeczalne atuty tego modelu. Nie spodziewajmy się za to wysokiego komfortu jazdy, bo MX-5 to dość spartański samochód. Najtańsze egzemplarze pierwszej generacji (do 1998 r.) kosztują nawet poniżej 5000 zł. Dysponując sumą 20 000 zł można szukać aut trzeciej generacji (do 2006 r.), ale wyprodukowanych przed 2003 r. Roczniki 2004-2006 i późniejsze są droższe.

BMW 3 (E30) (1985-1993)
BMW słynie z solidności, osiągów i wysokiego poziomu wykończenia. Te cechy ma również kabriolet sprzed lat, mimo zaawansowanego wieku. Kupując E30 z otwartym nadwoziem trzeba dokładnie sprawdzić stan techniczny. Na rynku jest wiele egzemplarzy mocno wyeksploatowanych. Utrzymanie starej „trójki” nie sprawia problemów, bo dostęp do licznych zamienników jest znakomity. Bolączek, oprócz korozji, nie ma w tym modelu zbyt wiele. Najpoważniejszym jest zapychanie się kanałów olejowych w silniku 1.8.

Nowe samochody z otwartym nadwoziem dostępne na polskim rynku