Żarówka samochodowa. Żywotność, wymiana, kontrola i zwiększenie wydajności

Światła mijania, pozycyjne, przeciwmgielne, cofania, stopu, kierunkowskazy - w skład oświetlenia zewnętrznego auta, zależnie od zainstalowanych w nim rodzajów świateł, wchodzi nawet ok. 20 żarówek. Ten, wydawałoby się, prosty konstrukcyjnie element w czasie pracy potrafi się rozgrzać do temperatury powyżej 3000 st. C. Dla porównania, w komorze spalania silnika temperatura rzadko przekracza 1500 st. C. Trwałość żarówki samochodowej zależy od wielu czynników. Niektóre z nich są zależne od użytkownika, na inne nie mamy wpływu.

Podstawową zasadą, którą powinniśmy wziąć pod uwagę przy wyborze żarówki, niezależnie od jej rodzaju, jest unikanie produktów wątpliwej jakości. Testy przeprowadzane przez niezależne instytucje są zgodne – jakość tanich, chińskich żarówek, które ich producenci uważają za tuningowe lub pseudo-ksenonowe jest dużo gorsza od ich markowych odpowiedników, co może także przekładać się na ich trwałość. Powiedzenie, że skąpy dwa razy traci w tym przypadku jest jak najbardziej uzasadnione.

Niektóre rodzaje żarówek świecą krócej od innych, co wynika z ich konstrukcji - H4 będzie bardziej długowieczna od H1 czy H7. Decydując się na wybór popularnych żarówek dających 30 lub 50% światła więcej od standardowych, musimy zdać sobie sprawę z faktu, że ich wyższa skuteczność idzie w parze z niższą trwałością. Jeżeli więc jeździmy wyłącznie po mieście, które jest zazwyczaj dobrze oświetlone, lepiej zdecydować się na produkt standardowy, ewentualnie oznaczony jako „eco”, który wykazuje się wyższą trwałością kosztem trochę niższej jasności. W przypadku częstych jazd nocnych poza miastem, możemy wybrać żarówki o podwyższonej skuteczności. Radzimy, by w takim przypadku od razu kupić dwa opakowania - jedno z nich potraktujmy jako zapasowe i woźmy ze sobą w aucie. Gdy przepali nam się jedna żarówka – zawsze wymieniajmy parę. Dzięki temu unikniemy konieczności wymiany drugiej z żarówek po kilku dniach.

Kolejną sprawą istotną z punktu widzenia trwałości źródeł światła jest napięcie w instalacji elektrycznej. Badania laboratoryjne żarówek odbywają się przy napięciu 13,2V i w takich warunkach obliczana jest ich trwałość. Tymczasem w instalacji elektrycznej samochodu właściwe napięcie oscyluje w granicach 13,8-14,4 V. Wzrost napięcia o 5% skraca żywotność żarówki o połowę. W tej sytuacji może okazać się, że w warunkach normalnej eksploatacji, żarówka nigdy nie osiągnie trwałości deklarowanej przez producenta.

Skoro mówimy o trwałości, warto zwrócić uwagę na parametry, których używają producenci do określania tego czynnika. W katalogach oświetlenia możemy spotkać oznaczenia B3 i Tc. Pierwsze z nich mówi o tym, po jakim czasie przepala się 3% żarówek danego modelu. W drugim przypadku uzyskujemy informację bardziej miarodajną – po jakim czasie mierzonym w godzinach pracy ulega przepaleniu 63,2% żarówek. Spośród popularnych typów żarówek najmniej trwałe są H7 mające średni parametr Tc wynoszący 450-550 godzin. Dla porównania, w przypadku żarówek H4 wartość ta oscyluje wokół 900 godzin.

W czasie wymiany żarówek reflektorów głównych ważne jest, żeby nie dotykać powierzchni bańki palcami. Gdy to zrobimy, zostawimy po sobie trochę brudu i tłuszczu, który pod wpływem wysokiej temperatury może spowodować zmatowienie szkła, pogorszenie własności świetlnych a w konsekwencji szybsze przepalenie się źródła światła. Najlepiej jeżeli w czasie wymiany będziemy trzymali żarówkę za bagnet, a jeżeli to niemożliwe, chwyćmy za szkło przez czystą, papierową chusteczkę. W czasie montażu, zadbajmy o dokładne sprawdzenie  połączeń elektrycznych w gnieździe reflektora. Żarówki nie lubią skoków napięcia w instalacji. Jakiekolwiek zaburzenie przepływu prądu, np. przez źle dociśniętą kostkę elektryczną, może spowodować szybsze przepalenie się żarówki.

Pamiętajmy, by wymiany dokonywać wyłącznie przy wyłączonych światłach! W ten sposób unikniemy ryzyka zwarcia, a w przypadku reflektorów ksenonowych także porażenia prądem. Niezależnie od rodzaju żarówek zastosowanych w naszym samochodzie, obowiązkowo powinniśmy wozić ze sobą zestaw zapasowy, w którego skład powinna wejść przynajmniej jedna żarówka każdego rodzaju. I starajmy się kontrolować stan oświetlenia – najlepiej co kilka dni.