Magiczne kombi

Obecnie wybór minivanów jest bardzo duży, ale nadal najlepiej sprzedają się modele, które przed dwudziestoma laty zapoczątkowały modę na uniwersalne samochody.

Impulsem do stworzenia auta, z obszernym wnętrzem było powodzenie vanów w Stanach Zjednoczonych. W końcu lat 70. do najlepiej sprzedających się furgonetek należały modele koncernu Chryslera. Miały akcesoria powszechnie stosowane w samochodach osobowych: centralny zamek, elektrycznie otwierane szyby, elektrycznie ustawiane fotele czy dobrej klasy system audio. W długiej podróży były wygodne, ponieważ miały mnóstwo miejsca na bagaż, można było swobodnie poruszać się po ich wnętrzu i zdrowo zjeść posiłek siedząc w fotelu jak na krześle. Ich wadą były wymiary, głównie wysokość. Vany nie mieściły się w typowych, amerykańskich garażach.

Był to okres, gdy Chrysler stał na krawędzi bankructwa. Pilnie potrzebował nowych modeli, które zapewniłyby mu sukces. Nowy szef koncernu, Lee Iaccoca, postawił na rozwój "magicznego kombi", czyli małego vana, który zachowując zalety większych kuzynów mieściłby się w przeciętnym garażu. Prace ruszyły pełną parą w 1980 roku, gdy koncern dostał gwarantowaną przez rząd pożyczkę. Mówiono, że będzie to pierwszy w dziejach samochód projektowany "od środka na zewnątrz".

Jednocześnie, po drugiej stronie Atlantyku firmy Matra i Renault połączyły siły, aby zbudować "podróżnego sedana". Zakładano, że będzie miał lekkie, jednobryłowe nadwozie z kompozytu, podwyższony, płaski dach, aby wygodniej było poruszać się we wnętrzu oraz 5 lub 7 foteli, z których dwa przednie miały być obrotowe. Renault skoncentrowało się na zaprojektowaniu auta, Matra odpowiadała za przygotowanie go do produkcji.

Efekty wysiłku francuskich i amerykańskich inżynierów ujrzały światło dzienne niemal w tym samym czasie. Jesienią 1983 roku Iaccoca dumnie odsłonił na konferencji prasowej jednobryłowy samochód, od którego zależała przyszłość koncernu. Wiosną 1984 ruszyła natomiast w zakładach Matry w Romorantin produkcja "podróżnego sedana".

Amerykańskie minivany sprzedawane były jako Plymouth Voyager i Dodge Caravan. Drobiazgiem, który zrobił karierę na całym świecie były dwa uchwyty na kubki. Współczesny Caravan ma ich już 14! Wymyślił je Don Clark. Auta miały napędzane przednie koła i wyposażone były w małe, jak na tamtejsze warunki silniki 4-i 6-cylindrowe. Ponieważ samochody te były ekonomiczne, mniejsze nie tylko od vanów, ale również od tradycyjnych "krążowników szos" zagroziły pozycji klasycznych kombi. Wyparły je z rynku w ciągu około 10 lat.

Francuski minivan, Renault Espace również zrobił karierę, choć na mniejszą skalę. Najpierw miał silnik benzynowy o pojemności 2 l i mocy 110 KM, lecz już z końcem 1984 otrzymał dodatkowo 88-konnego turbodiesla. Chwilę trwało nim europejscy kierowcy dojrzeli do koncepcji minivana.

Sprzedano 192 tys. Espace'a pierwszej generacji, ale druga, która powstawała w latach 1991-96 zgarnęła już 316 tys. zamówień. Od września 2002 produkowany jest Espace IV, dostępny również w wydłużonej odmianie Grand Espace. W tym roku, w czerwcu wyprodukowano milionowy egzemplarz Espace’a.

W 2003 natomiast sprzedany został 10-milionowy egzemplarz minivana Chryslera. To jedno z nielicznych amerykańskich aut, które chętnie kupują Europejczycy. Od 1991 roku jest produkowane w fabryce w Grazu w Austrii i oferowane na Starym Kontynencie jako Chrysler Voyager. W Stanach Zjednoczonych w 1990 roku do Dodge’a Caravan i Plymoutha Voyager dołączył luksusowy Chrysler Town&Country. Po tym jak w 2001 roku znikła marka Plymouth na placu boju pozostały jedynie Chrysler i Dodge.

Kolejne generacje amerykańskich minivanów mają coraz bardziej pomysłowe wnętrza. Za tylnymi fotelami pojawiły się haczyki na siatki z zakupami, klapa bagażnika jest zamykana elektrycznie, a około 1/5 obecnie produkowanych aut ma system video dla pasażerów tylnych siedzeń.

Popyt na minivany ustabilizował się. Auta Chryslera, Dodge’a i Renault nadal są w czołówce. Chociaż powraca fala zainteresowania zwyczajnymi kombi, minivany na trwałe weszły do oferty wszystkich liczących się na świecie producentów samochodów.