Oni współtworzą światową motoryzację - polscy projektanci samochodów

Adam Bazyd**ł**o

Urodził się w 1974 roku w Świebodzicach (Dolny Śląsk). Od 10. roku życia mieszkał w Kanadzie. W 1994 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Carleton w Ottawie. Dwa lata później wrócił do Polski i zapisał się do Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, gdzie chciał stworzyć portfolio, z którym planował startować do prestiżowych uczelni w USA. Tego samego roku udało mu się dostać do College for Creative Studies w Detroit. Po roku rozpoczyna studia na wydziale Transportation Design, gdzie kształci się pod okiem projektantów pracujących m.in. w Fordzie. Po trzech latach nauki, w ramach wymiany międzynarodowej przeniósł się do Francji, do Strate College. Otrzymał tam wyróżnienie za zaprojektowanie Corvette w czasopiśmie Auto & Design.

Pod koniec wymiany dostał się na staż w Advanced Design w Peugeot. Tam po raz pierwszy zetknął się z projektowaniem wnętrz samochodów. Pracował nad modelami Peugeot 107 i Citroen C1. 2002 rok to dla Bazydły koniec studiów w Detroit i podjęcie pracy w Visteon Interior Systems we Francji. Dwa lata później wrócił do pracy w Peugeocie, gdzie pracował nad wnętrzem takich modeli jak Peugeot 508, 208, 2008, a także modelu koncepcyjnego HX1. Z Peugeotem 508 wiąże się ciekawa historia. Amko Leenarts, szef Bazydły wyciągnął ten projekt ze... śmietnika. Było to podczas tzw. seansu kreatywności, podczas którego projektanci przez trzy dni zajmowali się tylko i wyłącznie tworzeniem szkiców. Spod ręki Polaka wychodziło wtedy nawet kilka rysunków na minutę. Wiele z nich lądowało w śmieciach. Leenarts wyjął z kosza pogiętą kartkę. Projekt bardzo mu się spodobał i kazał pokazać go osobom odpowiedzialnym za wybór projektu.

W 2013 r. projektant zmienił zespół i przeniósł się do Ford Motor Company w Dearborn. Objął tam stanowisko menadżera globalnej strategii w dziedzinie projektowania wnętrz. Jego pierwszy projekt to Ford GT. Podczas targów w Detroit w 2015 roku auto wzbudziło wielkie emocje i otrzymało nagrodzę „2015 Best Designed Production Vehicle”. Bazydło sam siebie nazywa wizjonerem. Inspiracje czerpie z wzornictwa, projektów mebli i architektury, a także z gier komputerowych i instrumentów muzycznych.

Jacek Froehlich

Pochodzi z Siemianowic Śląskich. Studiował w Gliwicach, a później także w Niemczech (ukończył Uniwersytet w Pforzheim). W 1997 r. rozpoczął swoją karierę w BMW. W 2010 r. objął funkcję dyrektora projektów zewnętrznych. Zaprojektował wygląd dwóch modeli BMW serii 5 - F10 (sedan) i F11 (kombi). Ma na swoim koncie także projekty BMW serii 6 oraz 7, wcześniej pracował w zespołach tworzących serię 3 E90, X5 oraz 5GT. Jak sam przyznaje, inspirację czerpie od konkurencji, ale także z dziedzin zupełnie z motoryzacją niezwiązanych jak chociażby architektura, moda czy muzyka.

Tomasz Jara

Jego przygoda z projektowaniem zaczęła się w 1977 roku od... wycieczki do Londynu. Tam Jara spotkał studenta Royal College of Art i pokazał mu swoje rysunki. Nowo poznany mężczyzna podpowiedział mu, żeby poszedł z nimi do Forda. Tomaszowi Jarze zaproponowano stypendium i naukę we wcześniej wspomnianej Royal College of Art. Naukę zakończył w 1980 roku. Jara na swoim koncie ma projekty Forda Scorpio, restylizację Fiesty I, Fiesty II Sierry, Escorta i Mondeo. Był także zaangażowany w tworzenie Cougara, Mondeo ST200, Galaxy, a także Focusa ST i Focusa kombi.

[page_break]

Tadeusz Jelec

Urodził się w Giżycku. Jak sam przyznaje tworzenie samochodów fascynowało go od zawsze. W dzieciństwie często sięgał po książkę "Samochody współczesne", w której znajdowały się nietypowe i dziwne pojazdy. To inspirowało go do tworzenia własnych szkiców. W 1981 roku wyjechał z Polski i po kilku latach osiadł w Wielkiej Brytanii. Postanowił spróbować dostać się do Royal College of Art, o której dowiedział się podczas pobytu w Austrii. Sztuka ta udała mu się za drugim podejściem.

Po zakończonej edukacji pracował w firmie TWR, która współpracowała z Jaguarem, Volvo i Mazdą. Punktem zwrotnym w jego karierze okazało się zlecenie polegające na zaprojektowaniu nowego wnętrza Jaguara XJ. Jelec miał na to tylko kilka dni, ale udało mu się.

Co więcej, szefowie byli zachwyceni projektem i zaproponowali Polakowi członkostwo w zespole stylistów Jaguara, w pewnym momencie którego został szefem. Wśród jego dzieł znajdują się m.in. wnętrza Jaguara X-Type, S-Type i XF. Najbardziej dumny jest jednak z modelu XJ. Stworzył nie tylko jego wnętrze, ale także proponował zmiany w karoserii.

Janusz Kaniewski

Urodził się w Warszawie w 1974 roku. W Polsce skończył architekturę na Politechnice Warszawskiej i wyemigrował do Włoch. Tam ukończył Istituto Europeo di Design w Turynie. W latach 1999-2001 pracował w studiu Pininfarina. Na swoim koncie zapisał projekty przodów m.in. Alfy Romeo MiTo i Citroena C4. Był także współodpowiedzialny za to, jak wyglądają Lancia Delta, Alfa Romeo Giulietta, Ferrari California, Suzuki Kizashi i 458 Italia.

Jego dziełem jest również najnowsze logo Fiata. Zajmował się nie tylko motoryzacją. Zaprojektował m.in. paczkę papierosów Marlboro, szklankę piwa Żywiec czy... stację Orlen w Gdańsku, nagrodzoną tytułem Stacji Benzynowej Roku 2012. Podczas pracy w Pininfarinie uczestniczył także w przygotowaniu wizualizacji dwóch stadionów zamówionych przez Muammara Kaddafiego. Janusz Kaniewski zmarł 9 maja 2015 roku.

Kamil **Ł**abanowicz

Urodzony w 1981 roku. Pierwszy rysunek samochodu wykonał mając 4, może 5 lat. Podkreśla, że zawsze chciał projektować auta. Jako student architektury zaprojektował zderzaki do Fiata Seicento Sporting. W swoim życiu brał udział w wielu konkursach, m.in. na stworzenie nowej wersji FSO Warszawa. Pierwszym krokiem ku wielkiej karierze był rok 2004 i konkurs „Stile Italiano giovani”, gdzie zajął trzecie miejsce. Dostrzegła go Alfa Romeo, która zaproponowała mu stypendium w elitarnej Scuola Politecnica di Design w Mediolanie.

Na uczelni pobierał nauki od ludzi związanych z Audi. Poznał się z nimi bliżej, wysłał swoje portfolio, a oni zaproponowali mu 6-miesięczny staż w centrali w Ingolstadt. Po krótkim stażu Łabanowicz otrzymał propozycję stałej pracy. Od razu trafił do zespołu, który czekało nie lada zadanie – prototyp Audi R8 z największym silnikiem Diesla - 12-cylindrowym TDI. Łabanowicz zmienił w produkcyjnym R8 tył, przód, dach oraz boki. Polak ma swoim koncie także Audi e-tron quattro concept, który nazywa swoim największym wyzwaniem. Auto do produkcji ma trafić w 2018 roku.

[page_break]

Tadeusz Marek

Co prawda nie projektował nadwozi samochodów tylko doskonałe silniki, ale zyskał tym sławę i na pewno warto o nim wspomnieć. Marek urodził się w 1908 roku w Krakowie. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Wielkiej Brytanii. Tam pracował nad rozwojem silnika czołgu Centurion. Już po wojnie podjął pracę w Aston Martin, dla którego projektował silniki. Najpierw stworzył 6-cylindrowy, rzędowy silnik, o pojemności 3,7 litra i mocy 240 KM. Stosowany był w wyścigowym DBR2 oraz w "cywilnych" DB4, DB5, DB6 i DBS.

Drugim jego dziełem był V8 o pojemności 5,3 litra i mocy niemal 400 KM. Trafił pod maskę modelu V8 Vantage, który już w 1977 r. przyspieszał od 0 do 100 km/h w zaledwie 5,4 s i rozpędzał się do 274 km/h! Tadeusz Marek zmarł w 1982 roku. Silnik V8 produkowany był jeszcze długo po jego śmierci, do 2000 roku.

Zbigniew Maurer

Studiował na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Nie ukończył jednak nauki, wyjechał bowiem do Włoch. Poznał tam Justyna Norka - innego utalentowanego designera z Polski. W studiu I.D.E.A. był stażystą, wcześniej ukończył jeszcze architekturę w Toronto. W 1994 roku rozpoczął pracę w Centro Stile Alfa Romeo. Maurer brał udział w pracach m.in. przy Alfie Romeo 156 i restylizacji Alfy 166. Miał swój udział także przy projektowaniu 8C Competizione. Model 156 to pierwsza Alfa Romeo, która zdobyła tytuł Car of The Year w 1998 roku.

Justyn Norek

Ma na swoim koncie naprawdę mnóstwo modeli. To chyba najbardziej doświadczony z polskich projektantów. 23 lata pracował w w ośrodku stylizacji I.D.E.A w Turynie. Współtworzył takie auta jak Fiat Tipo, Fiat Tempra i Fiat Palio, Alfa Romeo 155, Lancia Kappa czy Lancia Delta. Podczas pracy w tym studiu miał okazję współpracować z BMW, Volvo i Deawoo, przykładając rękę do powstania Daewoo Nubiry i Daihatsu Move. Studio I.D.E.A. ma na swoim koncie także kilka modeli indyjskiej marki Tata.

W 2006 roku Norek założył studio Trilix, które stworzyło projekt Taty Elegante. Indyjskiemu koncernowi tak bardzo się spodobały się jego pomysły, że w 2010 roku wykupił 80 procent udziałów Trilix. Warto dodać, że Justyn Norek zaprojektował masę innych rzecz, jak np. rowery, gogle narciarskie czy aparaty fotograficzne.

Marek Reichman

Urodził się w Sheffield w 1966 roku. W 1989 roku ukończył Wzornictwo Przemysłowe na Teesside University w Middlesbrough. Uczył się także w  Royal College of Art w Londynie. Karierę zawodową rozpoczął w 1991 roku w Rover Group. W 1995 roku Rover został przejęty przez BMW, a Reichman przeniósł się do BMW Designworks w Kalifornii, gdzie pracował jako starszy projektant.

Dołożył swoją niemałą cegiełkę do powstania całej gamy modelowej Range Rovera. W 2005 roku trafił do Aston Martina. Jest szefem zespołu designerów i nadzoruje każdy projekt. Może pochwalić się tym, że "jego" DB10 jeździł James Bond w firmie "Spectre". Współtworzył m.in. takie modele jak Aston Martin One-77, DBS, Rapide, 2012 Aston Martin Vanquish, Aston Martin Vulcan Hypercar czy Rolls-Royce Phantom.

Tomasz Sycha

Absolwent Politechniki Śląskiej. Po studiach wyjechał do Niemiec i tam dokształcał się w projektowaniu. Został dostrzeżony przez BMW, w którym pracuje od wielu lat. Miał udział w projektowaniu modeli X3 i X5, zaś jego największym dziełem jest model Z4 Coupe.

Obecnie jest odpowiedzialny za modele koncepcyjne, które na rynek trafią za kilka lub nawet kilkanaście lat. W 2010 roku na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy trafił ostatni egzemplarz Z4 Coupe, jaki zjechał z taśm produkcyjnych. Ostatecznie auto osiągnęło cenę 152 877 zł i trafiło do anonimowego nabywcy ze Szczecina.